کارکردهای فرهنگی، اجتماعی نهاد وقف در شیراز دوره‌ی قاجاریه
پدیدآور: فاطمه خلفی
چکیده
در این پژوهش به بررسی نهاد وقف و کارکردهای اجتماعی و فرهنگی آن در شیراز پرداخته شده است. در اینجا با بررسی وقفنامه‌های شهر شیراز در دوره‌ی قاجاریه به لحاظ کمی و کیفی تلاش شده است تا کارکرد اجتماعی موقوفات در این شهر و کارکرد و تأثیر فرهنگی و مذهبی آن و نیز تأثیراتی که موقوفات از شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی این شهر پذیرفته‌اند، مورد بررسی قرار گیرد. همچنین دگرگونی‌های احتمالی که در نهاد وقف در شیراز دوره‌ی قاجاریه رخ داده است نیز از دغدغه‌های این پژوهش می‌باشد. نهاد وقف در شیراز از شرایط اجتماعی و اقتصادی شهر تأثیر پذیرفته، به طوریکه کمیت و کیفیت وقفنامه‌ها، جایگاه اجتماعی واقفان و موقوفات شهر این تأثیر را نشان می‌دهد. از سویی نهاد وقف با اختصاص سهمی از درآمد موقوفات به امور رفاهی و عام‌المنفعه مانند؛ امور بهداشتی، ساختن پل، آب‌انبار، کاروانسرا، حمام و غیره دارای کارکردهای اجتماعی بوده است و از سوی دیگر وقف بر مساجد و مدارس و مراسم مذهبی بیان‌کننده‌ی کارکرد فرهنگی این نهاد در شیراز دوره‌ی قاجاریه بوده است. هر چند در اواخر حکومت قاجاریه به ویژه بعد از مشروطیت نهاد وقف به دلیل عدم انطباق با اندیشه‌های نو و نظام آموزشی جدید پویایی و کارکرد گذشته‌ی خود را از دست داد و محدود به برپایی مراسم مذهبی و خیریه شده است.پژوهش حاضر از نوع توصیفی و تحلیلی می‌باشد. با مطالعه و بررسی منابع و پژوهش‌های تاریخی و اسناد موجود در بایگانی اداره‌ی اوقاف و امور خیریه‌ی شیراز؛ مطالب مورد نیاز گردآوری و سپس به تدوین و تجزیه و تحلیل آنها پرداخته شده است.
کلیدواژه‌ها: قاجاریه،نهاد وقف،شیراز،کارکرد فرهنگی،کارکرد اجتماعی،دگرگونی فرهنگی
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.