مطالعه جامعه‌شناختی رابطه سازمان‌های مردم نهاد و دولت در ایران (با تأکید بر دولت یازدهم )
پدیدآور: زهرا بابائی
چکیده:
مسأله‌‌ی اصلی این پژوهش بررسی تأثیر سیاست‌های اقتصادی دولت یازدهم بر فعالیت سازمان‌های مردم‌نهاد به عنوان بخشی از جامعه مدنی است. برای نیل به این هدف در بخش نظری این پژوهش ابتدا تلاش شد با استفاده از تاریخ اندیشه، درکی نسبتا روشن از مفهوم جامعه مدنی ارائه شود. با استفاده از هانا آرنت تمایزگذاری اساسی مابین نظریه‌ی سیاسی باستانی و مدرن انجام گرفت و سپس نشان داده شد که چگونه مفهوم جامعه مدنی در قرن هفدهم تا نوزدهم از خلال نظریات هابز، لاک وهگل و مباحثی عمیقا اقتصادی بالید. در ادامه فرآیند برآمدن سازمان‌های مردم‌نهاد در دو قرن اخیر و بدل شدن‌شان به فرم قالب جامعه مدنی در دهه‌های حاضر نشان داده شد. در بررسی تجربه‌ی ایران از سازمان‌های مردم‌نهاد این تجربه‌ی را به دو دوره‌ی پیش و پس از انقلاب تقسیم شد. در دوره‌ی پیش ازانقلاب بحثی گذرا را با محوریت فعالیت داوطلبانه اعم از سنتی و مدرن انجام و در دوران پس از انقلاب به توضیح و تشریح دولت سازندگی، دولت اصلاحات و دولت عدالت خواه بسنده گشت. روش شناسی این پژوهش با رویکرد کیفی و تکنیک مصاحبه و بررسی اسنادی انجام شد. با دوازده نفر از فعالان ان جی اویی و دو نفر از مسئولان دولتی مصاحبه صورت گرفت و گفت و گویی با دو استاد دانشگاه انجام شد. این افراد به روش گلوله برفی انتخاب شده و با روش تحلیل موضوعی (تماتیک) با استفاده از کدگذاری باز و محوری مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. رابطه‌ی سازمان‌های مردم‌نهاد و دولت بر اساس سه محور 1. کارکرد سازمان‌های مردم‌نهاد، 2. ثبت و نظارت و 3.تأمین مالی در بخش یافته‌ها، تدقیق و تشریح شدند. در ساحت کارکرد، سازمان‌های مردم‌نهاد را می‌توان دارای سه کارکرد عمده‌ی خیریه‌ای، خدماتی و ساختاری دانست. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که دولت چگونه کارکرد ساختاری و مداخله‌ی حقوقی سازمان‌های مردم‌نهاد را مختل می‌سازد و با وجود استقبال از کارکردهای خیریه‌ای و خدماتی اجازه ورود سازمان‌های مردم‌نهاد به عرصه‌های ساختاری را نمی‌دهد. بررسی رابطه‌ی دولت با سازمان‌های مردم‌نهاد، آشکارکننده این نکته است که دولت چگونه مطابق خواست اقتصادی خود، این سازمان‌ها و یا به عبارت بهتر جامعه مدنی را هدایت می‌کند.
کلیدواژه‌ها: سازمان مردم نهاد،جامعه مدنی،دولت،نئولیبرالیسم
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.