وقف حقوق معنوی در فقه امامیه و حقوق موضوعه

وقف حقوق معنوی در فقه امامیه و حقوق موضوعه

پدیدآور: محمدجواد ولی‌زاده

چکیده:

از شرایط صحت وقف (حسب متون فقهی و حقوق موضوعه ایران)، مالیت شرعی داشتن، عین بودن، قابلیّت قبض و اقباض و ابدی بودن شیء وقفی است؛ بر این اساس در امکان وقف حقوق معنوی اختلاف شده است. این تحقیق کتابخانه ای و با روش تحلیلی توصیفی، ضمن بازنگری در فرایند استنباط و استخراج شروط عقد وقف و مورد بحث قرار دادن فلسفه وجودی و غایی شروط مورد مناقشه، صحت وقف حقوق معنوی را اثبات نموده است. بر این اساس، نتایج تفصیلی عمده آن بدین شرح است: 1. حقوق معنوی یک حق مشروع با مالیت عرفی است که شرع نیز ردعی از مالیت عرفی آن ننموده است. 2. شرط عین به مفهوم داشتن «اصلِ» قابل بقاء با انتفاع از آن است. 3. شرط قبض، ضمن نسبی بودن شکل و نحوه آن به تناسب اشیاء مختلف، به مفهوم استیلاءبخشی به موقوف‌علیه به منظور انتفاع از موقوفه است و قبض فیزیکی و غیر فیزیکی در آن موضوعیت ندارد. 4. شرط تأبید به مفهوم ابدی بودن نفس عقد وقف مادام‌الموقوف و عدم رجوع واقف از آن است، نه ماندگاری ابدی موقوفه. در این رساله همچنین، دلایل عام و عمدتاً فراوقفی مُثبِت وقف حقوق معنوی مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌اند، لیکن به دلیل اشکالات عدیده ای که این بخش از دلایل دارند، اثبات صحت وقف حقوق معنوی از این طریق میسر نشده است.

کلیدواژه‌ها: وقف،حقوق معنوی،فقه امامیه،حقوق موضوعه،عقد معین،عقد نامعین

منبع:https://ganj-edge.irandoc.ac.ir/