معناشناسی واژه منّ در قرآن با محوریت همنشینی و جانشینی
(20 صفحه اول در ایرانداک نمایه نشده است)
پدیدآور: مریم ندیری
چکیده:
معناشناسی روشی نوپدید برای بررسی و تبیین مفاهیم و واژگان و کشف معانی جدید، در عرصه علوم قرآن و تفسیر است؛ که در میان مستشرقانی نظیر ایزوتسو و برخی از محققان اسلامی به کار گرفته‌شده است. در این روش واژگان در ارتباط با مفاهیم دیگر و مبتنی بر روابط جانشینی و همنشینی معنایابی می‌شوند. واژه (م ن ن) و مشتقات آن 27 بار در قرآن آمده است؛ که در لغت دارای دو اصل معنایی قطع و بریدن، کار و دستاورد نیک است؛ اما در اصطلاح به معنای نعمت دادن و به‌رخ‌کشیدن نیکی، یا برشمردن احسانی که درباره کسی انجام داده و وی را مرهون احسان خود نموده است. مفهوم منت در قرآن به دو گونه آمده، منت اگر از جانب خدا باشد به معنی نعمت بزرگ است که در مورد بعضی از نعمت‌ها نظیر نبوت، هدایت و نعمت‌های عطاشده به بهشتیان و بنی‌اسرائیل مطرح‌شده و به برخی از پیامبران و بندگان عنایت شده‌است. پیامبر گرامی اسلام خود به‌عنوان منتی بزرگ از جانب خدا بر مؤمنین است. این نوع منت به منت فعلی تعبیر می‌شود که بسیار پسندیده است. نوع دیگر منت که نکوهیده است در مورد صدقه و انفاق مطرح‌شده و منت قولی است، اگر صدقه یا انفاقی با منت و اذیت همراه باشد سبب حبط و بطلان آن عمل می‌شود. در این پژوهش منت خدا بر پیامبران و بندگان و منت بندگان بر خدا و بر یکدیگر مطالعه شده و رابطه منت با نبوت، هدایت، ایمان، عزت بخشی، نجات از گمراهی و عذاب، انفاق بی‌منت و انفاق همراه با منت و آثار و نتایج هر یک بررسی‌شده‌است. هم‌نشین‌های منت نیز در سه حوزه فاعل، عوامل، آثار و نتایج امتنان بیان‌شده است. از هم‌نشین‌های منت می‌توان الله، توکل، تقوا، صبر، شکر، عطاء و استکثار را نام برد. از جانشین‌های منت می‌توان فضل، صنع و نعمت را نام برد.
کلیدواژه‌ها: انفاق،منّت،هدایت،معناشناسی قرآن ،جانشینی،همنشینی،برکت
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.