بررسی خیر و شر از دیدگاه حکمت سینوی و حکمت صدرایی

بررسی خیر و شر از دیدگاه حکمت سینوی و حکمت صدرایی

پدیدآور: افسانه ارشدی

چکیده:

هدف از این پژوهش، بررسی خیر و شر از دیدگاه حکمت سینوی و حکمت صدرایی بود. روش انجام پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا، توصیفی بود. در این پژوهش محقق با کمک اطلاعات میدانی و کتابخانه ای به بررسی منابع مهم در زمینه بررسی اندیشه های ابن سینا و ملاصدرا در زمینه مساله خیر و شر پرداخته است. بررسی نتایج نشان می دهد که ابن سینا نیز با تکیه بر دانش و حکمت و قدرت باریتعالی و این‌که خدایی که حکیم علی الاطلاق، جهان خالص و بی قید و خیرخواه محض است، جز دسته بندی و نظام خیر و اکمل از او صادر نمی‌شود، وجود ترتب و نظامی بهتر از ترتب و نظام کنونی را غیر ممکن دانسته است. ابن سینا، راه حل خود را در رابطه با مسأله شر از طریق توافق دادن بدی و شرارت با عنیت الاهی ارائه کرده است. به نظر وی، شر بر دو وجه است: گاهی نیستی چیزی است که وجودش بلوغ و غایت مطلوب اولی و مقتضای آفرینش نوعی است. خیر در فلسفه صدرایی، یا نفسی است که به لحاظ ذاتی مطلوب است یا غیری است و مطلوبیّت آن با توجّه به چیز دیگری است. خیر ذاتی مطلوب است و به همین دلیل کلیه خلایق در جست و جوی آن هستند و هیچ چیزی در سلوک طبیعی خود متوجّه چیزی منافی و مضاد با آن نیست. کلیه غایتها به او منتهی می شوند، مگر این که جبر یا عامل خارجی سبب شود. امّا شرّ محض، شرّ مستولی (موردی که شر بیش تر از خیر باشد) و شرّ مکافی (جایی که خیر و شر باهم برابر باشند)، تحقّق خارجی ندارند. نیستی و سلب، شر هستند و شرّ محض معدوم و شرّ نسبی امری عدمی است.

کلیدواژه‌ها: خیر،شر،حکمت سینوی،حکمت صدرایی

منبع:https://ganj-edge.irandoc.ac.ir/