بررسی چالش‌های ثبتی مؤسسات خیریه و موقوفات
پدیدآور: منصوره صفری دستجردئی استاد راهنما: محمود شهیدی
: چکیده
مؤسسات خیریه وموقوفات تفاوت‌ها یی درموارد مختلفی چون ثبت، تشکیل، حیات، زوال وآثارباهم دارند.می دانیم که وقف بایک اراده که همان واقف میباشدصورت می‌پذیردوعین آن حبس ومنافعش است.در صورتی که درمؤسسات خیریه چند ارگان هستندمانند:سازمان بهزیستی، فرمانداری وپلیس امنیت و…می توانندمجوز ثبت مؤسسه را صادر کنند.که پس از صدور مجوزطبق قانون ثبت شرکت‌ها به ثبت می‌رسد.باوجود اینکه مؤسسات خیریه وموقوفات هردو پس از تشکیل یک نهادوشخصیت مستقل حقوقی وویژه‌ای را تشکیل میدهند.اما از لحاظ تشکیل وزوال وآثار ومواد قانونی باهم تفاوت‌های زیادی دارند که امروزه در جامعه ما این تفاوت‌هابه خوبی شناخته نشده است. در این تحقیق می‌خواهیم به این سوالات پاسخ دهیم که این دو نهاد حقوقی از لحاظ مواد قانونی چه وجه اشتراک و افتراقی با هم دارند؟ویا حیث ثبت آثار آنها چگونه است واین که این دو نهاد حقوقی در متون فقه‌ای ما چه جایگاهی دارند و در چه صورتی به زوال می‌انجامد. زوال و آثار زوال آنها چگونه است؟وکدام یک ازاین دو نهاد وشخصیت حقوقی زوال نا پذیری بیشتری نسبت به دیگری دارد واین که در جامعه ما این دو نهاد حقوقی به خوبی شناخته شده‌اند یا خیر واز لحاظ ثبت بین این دو نهاد چالشی وجود دارد؟ روش تحقیق از نوع توصیفی می‌باشد نتایج حاصله حاکی از ان است که وقف کردن دو راه دارد یکی راه “شرعی” و دومی راه “ثبتی و قانونی”. وقف کردن با نوشتن “وقف‌نامه” و با تأیید شاهدان از نظر شرعی تحقق می‌یابد، ولی ثبت آن در “دفتر اسناد رسمی” وابسته به سازمان ثبت کشور یا “اداره سازمان اوقاف” آن را از نظر حقوقی تضمین می‌کند طبق قانون ثبت درخواست ثبت موقوفات بر عهده متولی آنهاست و از این جهت، فرقی بین وقف عام و خاص نیست. در مورد موقوفات خاص، هر یک از موقوف علیهم نیز؛ علاوه بر متولی، حق درخواست ثبت دارند بر اساس قانون اوقاف، سازمان اوقاف و امور خیریه در مورد تمامی موقوفات عامه و اماکن مذهبی اسلامی در صورت عدم اقدام متولی، حق تقاضای ثبت و اعتراض و اقامه دعوی را دارد و همچنین طبق ماده 10 قانون اوقاف، ثبت معاملات راجع به عین یا منافع موقوفه و بنیاد‌های و مؤسسات خیریه در دفاتر اسناد رسمی موکول به موافقت سازمان اوقاف است مال موقوفه قابلیت خرید و فروش را ندارد همچنین انجام هر گونه عمل حقوقی که سبب انتقال عین موقوفه به دیگران شود، جایز نیست مگر در مواردی که بیع وقف خراب شود یا خوف آن باشد که منجر به خرابی شود به طوری که انتفاع از آن ممکن نباشد، در صورتی جایز است کسی برای عمران آن حاضر نشود. چنانچه مؤسسه خیریه منحل شد پس از رد دیون مربوطه اگر امکانات و اموال مازاد داشته باشد در راستای اهداف مؤسسه صرف امور عام‌المنفعه می‌شود و نحوه اداره مؤسسه نیز با هیات مدیره و تشکیل مجمع سالیانه همراه می‌باشد؛ منتها نهاد وقف با تنظیم وقف‌نامه و قبض وقف شکل می‌گیرد و یک شخصیت حقوقی ایجاد می‌گردد و متولی مدیر موقوفه محسوب می‌شود و اگر چنانچه بنا به ضرورت‌هایی موقوفه تبدیل به احسن گردد ملک دیگری خریداری و با همان اهداف مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.
کلیدواژه‌ها: وقف،امورخیریه،چالش ها،موسسه خیریه
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.