بررسی موقوفات زرتشتیان یزد در دو سده ی اخیر
پدیدآور: افسانه کنعانی
چکیده
قف و نیکوکاری از جمله موضوعاتی است که در ایران اسلامی جلب توجه می‌کند. مسأله «وقف» ، «دادو دهش»، در ادیان الهی جایگاه ویژه‌ای داشته و در طول تاریخ ایران روند ویژه‌ای را طی کرده است. دین زرتشت نیز همواره پیروان خود را به این امر دعوت نموده، بر این مبنا پیروان زرتشت موظف هستند سهمی از درآمد خود را صرف دادودهش، خیرات، کمک به فقرا و مستمندان کنند و اینگونه است که بسیاری از افراد نیکوکار زرتشتی قبل از مرگ، تمام یا قسمتی از مایملک خود را از قبیل زمین و باغ آب و خانه و … وقف مراسم گهنبار، خیرات، دادودهش و کمک به فقرای همکیش خود میکنند، و زرتشتیان یزد از نمونه‌ی این گروه می-باشند که در طول تاریخ همواره به این موضوع توجه نشان داده‌اند.در این پژوهش، موقوفات زرتشتیان یزد در باز‌ه زمانی قاجار، تا دوران معاصر مورد بررسی قرار گرفته است، تا با واکاوی اطلاعات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و جغرافیایی مربوط به دویست سال اخیر این منطقه تأثیرات عوامل مزبور بر نوع و میزان موقوفات زرتشتیان را بیابد.توجه زرتشتیان به امر کشاورزی و زراعت و توصیه‌های دینی در این راستا در کتاب دینی آنان از یک سو و وضعیت اقلیمی، معیشت غالب منطقه، جغرافیای یزد و شرایط سیاسی و اجتماعی از سوی دیگر، ارتباط مستقیم با نوع موقوفات دارد. تا جایی که این امر موجب وقف تعداد زیاد اراضی کشاورزی و باغات و قنات و آب انبار در این منطقه توسط زرتشتیان شده است، چرا که زرتشتیان در کشاورزی و باغداری تخصص و شهرت خاص داشتند و مهمترین وسیله امرار معاش در برهه‌ای از تاریخ برای آنان محسوب می‌شد، و وقف این اقلام خود راهکاری بر ماندگاری این شیوه‌ی معیشت در بین این اقلیت بوده است و بررسی وضعیت اجتماعی و جایگاه زرتشتیان درجامعه و باورهای عمومی نشان می‌دهدکه، هرچه وضعیت اجتماعی آنان و موقعیت سیاسی منطقه (یزد) متزلزلتر بوده و امنیت جانی ، مالی و عدالت اجتماعی کمتر بوده، میزان موقوفات آنان افزایش یافته است.
کلیدواژه‌ها: زرتشتیان،موقوفات،قاجار،یزد
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.