تحلیل محتوای توصیفی متن نوشتاری و تصاویر کتاب فارسی پایه‌ی چهارم ابتدایی در زمینه‌ی نیکوکاری
مهرآفرید یوسفی نسب
دانشجوی ارشد تحقیقات آموزشی ، دانشکده علوم انسانی ، دانشگاه هرمزگان : mehrafarid2020@gmail.com
چکیده
مسئله ای که در تحقیق مورد نظر بود بحث نیکوکاری بود ؛ همیشه نیکی و مفاهیم نیکوکاری در کتاب های دینی و به طور کلی در همه جا سفارش شده است و از آن به عنوان وظیفه انسانی یاد شده است و در کتاب های درسی به صورت های مختلفی اشاره شده است که در سن و مقطع اهمیت خاصی دارد و در سنین ابتدایی که پایه و بنیان آموزش و یادگیری بسیار حائز اهمیت است و از همین سنین باید آموزش داده شود که آموزش از طریق کتاب های درسی و معلم می تواند نقش بسزایی را داشته باشد. هدفی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت ؛ بررسی میزان تناسب متن نوشتاری و تصاویر کتاب فارسی پایه ی چهارم ابتدایی بر اساس مفاهیمی از جمله : نیکوکاری ، همکاری ، کمک به دیگران ، ایثار و گذشت و دوستی است.در این تحقیق از روش تحلیل محتوای توصیفی استفاده شده است.در این تحقیق ؛ نتیجه ای که یافت شد این بود که در متن نوشتاری کتاب فارسی پایه ی چهارم بالاترین مفهوم کمک به دیگران ، ایثار و گذشت و نیکوکاری و پایین ترین آنها به دوستی و همکاری اختصاص یافته است. در تصاویر کتاب فارسی پایه ی چهارم ابتدایی بالاترین مفهوم کمک به دیگران و نیکوکاری و مفهوم دوستی ، همکاری و ایثار وگذشت پایین ترین آنها اختصاص یافته است.با توجه به نتایج به دو مفهوم دوستی و همکاری در این کتاب اشارات بسیار کمی داشته است ، در صورتی که دانش آموزان باید در این سنین ابتدایی مفاهیم نوع دوستی و حس همکاری و تعاون را دریابند تا برای زندگی در جامعه و آینده آماده شوند.
واژگان کلیدی : تحلیل محتوا ؛ کتاب فارسی ؛ پایه ی چهارم ؛ مفهوم نیکوکاری
مقدمه
در فرهنگ لغت معین، خیریه و نیکوكاری را با «لطف، کرم، احسان و برّ» یکی دانسته‌اند و آن را «هرگونه یاری‌رسانی به افراد یا موجودات نیازمند آن و همچنین کمک مالی و دادن پول یا دیگر کمک‌های مادی به تهیدستان با انگیزه‌های انسان دوستانه» توصیف نموده‌اند.
نیکوکاري در حیطه آموزش،فقط مربوط به جشن نیکوکاري و صندوق صدقات نمی شود بلکه شامل ساده ترین فعالیت ها که نیاز به همت والا و انگیزه خداپسندانه دارد. معلم از دیدگاه دیویی: به نظر دیویی،رشد ذهنی انسان با فعالیت هاي عملی اش نسبت مستقیم دارد.«سازمان فکري آدمی وقتی شکل می گیرد و در صورتی توسعه می یابد که اعمال لازم براي تحقق هدفی متشکل و مرتب شده باشند.»
یکی ازانتقادات جان دیویی درباره ي پاره اي از تعاریف تعلیم و تربیت، تعلیم و تربیت به معناي آمادگی است. عده اي تعلیم و تربیت را آمادگی می دانند.به نظر این عده، بچه در حال حاضر به عنوان یک عضوجامعه که امتیازات خاصی دارد مورد توجه نیست بلکه فقط آماده کردن او براي زندگی آینده مورد نظراست. جان دیویی اشکالاتی را نسبت به این نظریه ابراز داشته است.نظر او نیست که بچه را نباید براي آینده تربیت کرد، بلکه چون او به تعلیم و تربیت به عنوان یک جریان رشد کننده نگاه می کند، براي او آینده به اندازه ي زمان حاضر اهمیت دارد و براي اینکه طفل در آینده بهتر بتواند با مسائل مربوط به زندگی بهتر مواجه شود باید احتیاجات فعلی او تامین شده و استعدادهاي او کاملا رشد نمایندتا در آینده که خود نتیجه زمان حاضر است بهتر بتواند زندگی کند(شریعتمداري،١٣۹٢،ص،۵١).
طبق نظر روسو که می گوید: «هرسن و هر حالت از حیات،کمال و بلوغی متناسب با خود دارد که مخصوص آن است.» وبا توجه به اهمیت دوره ي ابتدایی در شکل گیري شخصیت دانش آموزان، به عنوان مهم ترین دوره ي تحصیلی، اگر این مرحله از تربیت مورد غفلت قرار گیرد، فرصتی براي همیشه از دست شاگرد رفته و اقدامات بعدي هم سودي نخواهد داشت.یعنی براي تربیت هرعامل، زمانی مناسب وجوددارد شبیه به دوره هاي حساس که ماریا منتسوري اهمیت آنها را از لحاظ آموزش و پرورش نشان داده است(کاردان،١٣۹8،ص٢).
کار اساسی معلم این است که موجباتی را فراهم کند تا غرایز و کشش هاي طبیعی و حرکات خود به خودي دانش آموز در جهت غنی شدن آزمایش هایش به کار افتد و از اتلاف وقت وي جلوگیري شود(شکوهی،١٣۹۵ ) با نگاهی به واژه شناسی انسان به خوبی این معنا به دست می آید که انس انسان با دیگری است که این پیوند را ایجاد می کند. این انس نیز جز به همان عواطف واحساسات تحقق نمی یابد و محبت ها و مهر میان افراد است که آنان را در کنار هم جمع کرده و پیوند می زند. پس در ارزش گذاری نسبت به افراد می بایست به همین عواطف و احساسات و میزان آن توجه یافت. هر چه عواطف و احساسات از طریق احسان قوی تر و شدیدتر باشد، ارزش انسانی او بیش تر است. از این روست که امیرمومنان امام على عليه السلام در بیان ارزش گذاری هر فرد انسانی به میزان احسان او توجه می دهد و می فرماید: قيمَةُ كُلِّ امْرِى ءٍ ما يُحْسِنُهُ ؛ارزش هر كس به اندازه نیکی ها و خوبى هاى اوست(امالى صدوق، ص،١١٧).
در آیات قرآن نیز به اینَّ امر اشاره شده اسَت، خَداوند میفرماید :« الذینَ یُنفِقونَ اَموالهُم بِاللّیلِ وَ النَّهارِ سِرًّا وَ عَلانِیَةً فَلَهُم اَجرُهُم عِندَ رَبِّهِم وَ لا خَوفٌ عَلَیهِم وَ لا هُم یَحزَنونَ» ؛ آنها که اموال خود را شب و روز، پنهان و آشکار انفاق میکنند، مزدشان نزد پروردگارشان است؛ نه ترسی بر آنهاست و نه غمگین میشوند( بقره /۲۷۴).
همچنین در جای دیگری خداوند میفرماید : مَن عَمِلَ صالِحاً مِن ذَکَرٍ اَو اُ نثی وَ هوَ مُؤمِنٌ فَلَنُحیِیَنَّهُ حَیاةً طَیِّبَةً وَ لَنَجزِیَنَّهُم اَجرَهُم بِاَحسَنِ ما کانوا یَعمَلونَ»؛ حیات پاکیزه و زندگی همراه با آرامش روحی را از آن کسی میداند که نیکوکار و اهل ایمان باشد (نحل/٩٧).
اهدف و پرسش های پژوهش
هدف اصلی پژوهش، تحلیل محتواي توصیفی متن نوشتاري و تصاویر کتاب فارسی پایه چهارم ابتدایی براساس مفاهیم نیکوکاري و احسان،همکاري و تعاون،کمک به دیگران،ایثارو گذشت، دوستی است.
سوال ١:تا چه حد مفاهیم نیکوکاري و احسان،همکاري و تعاون،کمک به دیگران،ایثارو گذشت،دوستی،در متن نوشتاري دروس کتاب فارسی پایه چهارم ابتدایی به کاررفته است؟
سوال ۲:تا چه حد مفاهیم نیکوکاري و احسان،همکاري و تعاون،کمک به دیگران،ایثارو گذشت،دوستی،در تصاویر کتاب فارسی پایه چهارم ابتدایی به کاررفته است؟
پیشینه
پژوهش گنجي و الماسي بيدگلي (١۳٩۱) با عنوان «تبيين وضعيت نيكوكاري در بين شهروندان كاشاني» بيانگر اين است كه ميانگين نيكوكاري در بين شهروندان، بالاتر از حد متوسط است و با متغيرهايي چون مشاركت اجتماعي، عدالت گري و شبكه روابط اجتماعي رابطه ي مستقيم و مثبت دارد.از سوي ديگر با افزايش صفت نيكوكاري در جامعه شاهد بروز و ظهور هيجانات و احساسات خوشايند به ويژه شادي و نشاط در بين شهروندان هستيم.
نتایج پژوهش نيازي و همكاران (١۳٩۱) نشان داد که بین عمل به ارزش ها و هنجارها به ویژه ارزش ها و هنجارهای اجتماعی و فرهنگی از سوی مردم با مشارکت پاسخگویان در امور خیریه و عام المنفعه رابطه ی مستقیم وجود دارد.به عبارت دیگر، پاسخگویانی که معتقدند مردم به ارزش های اجتماعی و فرهنگی در جامعه بیشتر پایبندند، مشارکت آنها در امور خیریه بیش از کسانی است که چنین اعتقادی ندارند. به این معنی که احساس مثبت و خوشایند نسبت به جامعه باعث عمل توأم با نیکوکاری توسط جامعه می شود.
والسیا و روهن (۲۰۱۵) به بحث ارزش ها پرداخته و نقش تربيت را گوشزد مي كند. آنان بيان مي كنند كه در پرورش ارزش ها، مطلوب اين است كه مربيان از زبان فطرت و قدرت مذهب و اخلاق استفاده كنند و به ارزش ها جنبه كاربردي در زندگي روزمره دهند و اين اقدامات بايد از سنين پايين در افراد شروع شود.
جانسون و همكاران (۲۰۱۱) به بررسي عملكرد معلمان استراليايي در آموزش ارزش هاي اخلاقي پرداختند. مطالعه آنها نشان داد كه مدارس به عنوان موسساتي براي آماده سازي كودكان در جنبه هاي فرهنگي و اخلاقي زندگي در اجتماع به شمار مي روند و آموزش اخلاق بايد بخشي از برنامه هاي آموزشي مدارس در سطح ملي و بين المللي باشد، چرا كه نحوه عملكرد جوانان در اجتماع به نحوه ي آموزش آنان در مدرسه بستگي دارد.
كارور و همكاران (١۳٩۳)، بر اساس نتایج پژوهش خود اذعان داشتند كه تعدادي از معلمان حجم زیادي از درس و انبوه مطالب را موانع پرداختن به آموزش اخلاق می دانند، چرا که آنچه نظام آموزشی از یك معلم می خواهد اتمام دروس در وقتی معین است. بنابراین معلم فرصت و انگیزه ي چندانی در زمینه آموزش اخلاقیات ندارد و چون سن کودک پایین است بیشتر باید بصورت عینی و کاربردي اخلاقیات به او آموزش داده شود، اما انبوه دروس فرصتی را به معلم نمی دهد. بنابراین می توان این مانع را به ضعف، در برنامه درسی ارتباط داد.
در بررسی انجام شده تحقیقاتی که به صورت مستقیم با موضوع پژوهش مرتبط هستند یافت شد.بازگیر٬ تهمینه٬بازگیر٬ زهرا( ١٣٩۵)در تحقیقی با عنوان «تحلیل محتواي کتاب هاي فارسی ابتدایی پایه ي اول تا سوم براساس اهداف آموزشی در حوزه ي خیر و نیکوکاري» نشان دادند که از بین مفاهیم انتخاب شده٬ مفهوم تعاون و همکاري مورد توجه قرار گرفته٬ مفهوم دوستی از طریق فعالیت هاي نمایش، بازي و صندلی صمیمت مورد توجه بوده و مفاهیم احسان، گذشت که در ارزش هاي اخلاقی ما و هم چنین آموزه هاي دینی بسیار مورد توجه هستند، مورد غفلت قرار گرفته اند.
موسی پورو موحدیان (١٣٩۹) در تحقیقی با عنوان « تحلیل محتواي توصیفی متن نوشتاري و تصاویر کتاب فارسی ابتدایی ، پایه ي اول و دوم ، در زمینه ي خیر و نیکوکاري» نشان دادند که در بین مفاهیم منتخب در متن نوشتاري کتاب فارسی اول و دوم، .بالاترین مفهوم استفاده شده، دوستی ، همکاري و تعاون و پایین ترین آنها به ایثارو گذشت و مفاهیم نیکوکاري و احسان اختصاص یا فته است.درتصاویر کتاب فارسی اول، بالاترین مفهوم استفاده شده، دوستی و همکاري و تعاون و پایین ترین آنها به مفاهیم ایثارو گذشت و نیکوکاري و احسان اختصاص یا فته است.درتصاویر کتاب فارسی دوم، بالاترین مفهوم استفاده شده، همکاري و تعاون و پایین ترین آنها به ایثارو گذشت و کمک به دیگران اختصاص یا فته است.در نتیجه مفاهیم احسان و نیکوکاري و ایثار و گذشت مورد غفلت قرار گرفته است.
روش
در این پژوهش از آمار توصیفی استفاده شده است و با توجه به ماهیت و هدف پژوهش از روش تحلیل محتوا استفاده شد.تحلیل محتواي توصیفی تصاویر و متن نوشتاری ، به تبیین ویژگی هاي محتواي آشکار کتاب درسی می پردازد. این نوع تحلیل، تصاویر و متن نوشتاری یک کتاب درسی را توصیف می کند. اطلاعات مورد نظر با استفاده از جدول هاي آموزش دیده ي پژوهشگر از درس تحلیل محتوا٢دانشگاه-کتاب دکترمحمد نوریان ص٢٠ ،طبقه بندي و کدگذاري شده اند.
تحلیل محتواي توصیفی متن نوشتاري:
١-جامعه ي آماري:کتاب فارسی پایه ي چهارم ابتدایی
٢-معیار توصیف: نیکوکاري و احسان،همکاري و تعاون،کمک به دیگران،ایثاروگذشت،دوستی
٣-تعیین واحد ثبت: جمله
۴-تشخیص عناصر هر طبقه: در این مرحله باید هر جمله اي که مربوط به یکی از طبقات است علامت گذاري شود.
تحلیل محتواي توصیفی تصاویر:
١-جامعه ي آماري : کتاب فارسی پایه ي چهارم ابتدایی
٢-طراحی نظام رمز گذاري:
طبقه بندي:
طبقات این تحلیل شامل تصاویر مرتبط با مفاهیم نیکوکاري و احسان،همکاري و تعاون،کمک به دیگران،ایثاروگذشت،دوستی است.بنابراین طبقه بندي از پنج طبقه تشکیل می شود.
-واحد ثبت: بخشی از تصویر که می توان با ترسیم یک خط بسته اطراف آن به عنوان یک مفهوم آن را در تصویر مشخص کرد.
-روش شمارش: فراوانی واحد هاي ثبت در این تحلیل شمارش می گردد.
٣- رمز گذاری : به منظور رمز گذاري اطلاعات به هرطبقه یک کد داده می شود.
۴-تعیین روش آماري: محاسبه فراوانی و درصد
نتایج و تفاسیر :
سوال ١ : تا چه حد مفاهیم نیکوکاري و احسان،همکاري و تعاون،کمک به دیگران،ایثارو گذشت،دوستی،در متن نوشتاري دروس کتاب فارسی پایه ی چهارم ابتدایی به کاررفته است؟
جدول شماره١.ارتباط متن نوشتاري با مفاهیم سوال اول فارسی پایه چهارم
| ردیف | نام درس | نیکوکاری | همکاری | کمک به دیگران | ایثار و گذشت | دوستی | جمع |
| ١ | ستایش | ||||||
| ٢ | آفریدگار زیبایی | ||||||
| ٣ | خبر داغ | ||||||
| ۴ | کوچ پرستوها | ١ | ١ | ٢ | |||
| ۵ | در جستوجو | ||||||
| ۶ | قوی ترین حیوان | ||||||
| 7 | راز نشانه ها | ||||||
| 8 | روباه و زاغ | ||||||
| ۹ | ارزش علم | ١ | ١ | ||||
| ١٠ | رهایی از قفس | ١ | ١ | ||||
| ١١ | قدم یازدهم | ||||||
| ١٢ | مثل | ||||||
| ١٣ | آرش کمانگیر | ١ | ١ | ٢ | |||
| ١۴ | باران | ||||||
| ١۵ | مهمان شهرما | ٣ | ١ | ١ | ۵ | ||
| ١۶ | انتظار | ٢ | ١ | ١ | ۴ | ||
| ١7 | مثل | ||||||
| ١8 | درس آزاد | ||||||
| ١۹ | مثل | ||||||
| ٢٠ | بخوان و حفظ کن | ||||||
| ٢١ | درس آزاد | ||||||
| ٢٢ | مثل | ||||||
| ٢٣ | باغچه ی اطفال | ١ | ١ | ٢ | ٢ | ١ | 7 |
| ٢۴ | همای رحمت | ١ | ١ | ٢ | ۴ | ||
| ٢۵ | فرمانده دل ها | ٢ | ١ | ٢ | ۵ | ||
| ٢۶ | اتفاق ساده | ١ | ١ | ||||
| ٢7 | دوست بچه های خوب | ||||||
| ٢8 | نگاه پنهان | ||||||
| ٢۹ | لطف حق | ||||||
| ٣٠ | امید | ||||||
| ٣١ | ادب از که آموختی ؟ | ||||||
| ٣٢ | شیر و موش | ١ | ١ | ٢ | |||
| ٣٣ | هفت مروارید سرخ | ١ | ١ | ||||
| ٣۴ | مثل | ١ | ١ | ٢ | |||
| ٣۵ | پرسشگری | ١ | ١ | ٢ | |||
| ٣۶ | خرد و دانش | ||||||
| ٣7 | مدرسه ی هوشمند | ١ | ١ | ||||
| ٣8 | قاضی کوچک | ١ | ١ | ||||
| ٣۹ | مثل | ||||||
| ۴٠ | نیایش |
جدول شماره٢. توزیع فراوانی مفاهیم نیکوکاري و احسان،همکاري و تعاون،کمک به دیگران،ایثاروگذشت،دوستی در متن نوشتاري کتاب فارسی چهارم ابتدایی
| فراوانی | نیکوکاری | همکاری | کمک به دیگران | ایثار و گذشت | دوستی | جمع |
| تعداد | 8 | ۶ | ١١ | ۹ | 7 | ۴١ |
با توجه به اطلاعاتی که از جدول های شماره ١ و شماره ٢ بدست آمد در مجموع به ۴١ مورد به مفاهیم مطرح شده در جدوال پرداخته است.که از این مجموع، 8مورد به نیکوکاری،۶مورد به همکاري ،١١مورد کمک به دیگران و۹ مورد به ایثار و گذشت و 7 مورد به دوستی پرداخته است.بالاترین مفهوم استفاده شده ، کمک به دیگران ، ایثار و گذشت و نیکوکاری و پایین ترین آنها به دوستی و همکاری اختصاص یافته است.
سوال٢:تا چه حد مفاهیم نیکوکاري ،همکاري و ،کمک به دیگران،ایثارو گذشت،دوستی،در تصاویر دروس کتاب فارسی پایه چهارم ابتدایی به کاررفته است؟
جدول شماره٣ .ارتباط تصاویر کتاب با مفاهیم سوال دوم فارسی پایه چهارم
| ردیف | نام درس | نیکوکاری | همکاری | کمک به دیگران | ایثار و گذشت | دوستی | جمع |
| ١ | ستایش | ||||||
| ٢ | آفریدگار زیبایی | ||||||
| ٣ | خبر داغ | ||||||
| ۴ | کوچ پرستوها | ١ | ١ | ||||
| ۵ | در جستوجو | ||||||
| ۶ | قوی ترین حیوان | ||||||
| 7 | راز نشانه ها | ||||||
| 8 | روباه و زاغ | ||||||
| ۹ | ارزش علم | ||||||
| ١٠ | رهایی از قفس | ١ | ١ | ٢ | |||
| ١١ | قدم یازدهم | ١ | ١ | ||||
| ١٢ | مثل | ||||||
| ١٣ | آرش کمانگیر | ١ | ١ | ||||
| ١۴ | باران | ||||||
| ١۵ | مهمان شهرما | ١ | ١ | ٢ | |||
| ١۶ | انتظار | ١ | ١ | ||||
| ١7 | مثل | ||||||
| ١8 | درس آزاد | ||||||
| ١۹ | مثل | ||||||
| ٢٠ | بخوان و حفظ کن | ||||||
| ٢١ | درس آزاد | ||||||
| ٢٢ | مثل | ||||||
| ٢٣ | باغچه ی اطفال | ١ | ١ | ٢ | |||
| ٢۴ | همای رحمت | ||||||
| ٢۵ | فرمانده دل ها | ||||||
| ٢۶ | اتفاق ساده | ||||||
| ٢7 | دوست بچه های خوب | ||||||
| ٢8 | نگاه پنهان | ||||||
| ٢۹ | لطف حق | ||||||
| ٣٠ | امید | ||||||
| ٣١ | ادب از که آموختی ؟ | ||||||
| ٣٢ | شیر و موش | ١ | ١ | ١ | ٣ | ||
| ٣٣ | هفت مروارید سرخ | ١ | ١ | ||||
| ٣۴ | مثل | ١ | ١ | ٢ | |||
| ٣۵ | پرسشگری | ||||||
| ٣۶ | خرد و دانش | ||||||
| ٣7 | مدرسه ی هوشمند | ||||||
| ٣8 | قاضی کوچک | ||||||
| ٣۹ | مثل | ||||||
| ۴٠ | نیایش |
جدول شماره۴ .توزیع فراوانی مفاهیم نیکوکاري و احسان،همکاري و تعاون،کمک به دیگران،ایثارو گذشت،دوستی درتصاویر کتاب فارسی چهارم ابتدایی
| فراوانی | نیکوکاری | همکاری | کمک به دیگران | ایثار و گذشت | دوستی | جمع |
| تعداد | ۴ | ٢ | ۶ | ١ | ٣ | ١۶ |
با توجه به اطلاعاتی که از جدول های شماره ٣ و شماره ۴ بدست آمد در مجموع به ١۶مورد به مفاهیم مطرح شده در جدوال پرداخته است.که از این مجموع، ۴مورد به نیکوکاری،٢مورد به همکاري ،۶مورد کمک به دیگران و١مورد به ایثار و گذشت و ٣ مورد به دوستی پرداخته است.بالاترین مفهوم استفاده شده ، کمک به دیگران و نیکوکاری و دوستی ، همکاری و ایثار وگذشت پایین ترین آنها اختصاص یافته است.
بحث و نتیجه گیری :
در این مقاله کتاب فارسی پایه چهارم براساس مفاهیم ارزشی نیکوکاري و احسان،همکاري و تعاون،کمک به دیگران،ایثارو گذشت،دوستی مورد بررسی قرار گرفت.
نتیجه پژوهش حاضر نشان داد که در متن نوشتاری کتاب فارسی پایه چهارم ابتدایی ، بالاترین مفهوم کمک به دیگران ، ایثار و گذشت و نیکوکاری و پایین ترین آنها به دوستی و همکاری اختصاص یافته است. در تصاویر کتاب فارسی پایه ی چهارم ابتدایی بالاترین مفهوم کمک به دیگران و نیکوکاری و مفهوم دوستی ، همکاری و ایثار وگذشت پایین ترین آنها اختصاص یافته است.در این میان با توجه به فراوانی ها و اطلاعاتی که بدست آمد دریافتیم که در کتاب فارسی چهارم ، در متن نوشتاری و تصاویر به دو مفهوم کمک به دیگران و نیکوکاری بیشترین توجه شده است و به دو مفهوم همکاری و دوستی کمترین توجهی شده است.دانش آموزان ابتدایی باید در همین سنین پایین مفاهیم نوع دوستی و حس همکاری و تعاون را دریابند ، زیرا قرار است آنها به مدرسه بیایند تا برای زندگی در آینده و اجتماع آماده شوند.
با توجه به نتیجه ای که در تحقیق مذکور یافت شد می توان پیشنهاداتی را بیان کرد به عنوان مثال : در درس انتظار اشاره مستقیمی به آب دادن به گل ها و گیاهان داشت که در مفهوم نیکی به گیاهان گنجانده می شود .در درس فرمانده دل ها می توان تصویری از سقایی یا آب رساندن به نیروهای خودی کشیده شود تا ماندگاری بهتری در ذهن ایجاد کند که در واقع این تصویر به مفاهیمی از جمله : نیکوکاری ، کمک به دیگران و دوستی اشاره دارد. همچنین در درس پرسشگری عیادت از بیماری را با ارائه تصویر بهتر مفهوم نیکوکاری و دوستی منتقل خواهد شد. در نهایت می توان اینگونه اذعان نمود که کتاب های درسی چه تاثیر به سزایی را می توانند در انتقال مفاهیم ارزشی داشته باشند و از طرفی مفاهیم ارزشی چون نیکوکاری ، همکاری ، کمک به دیگران ، ایثار و گذشت و دوستی را نمی توان از آموزش ابتدایی و کتاب های درسی جدا کرد ، چه بهتر است که مولفین کتاب های درسی این موضوع در در نظر داشته باشند که بین متن های نوشتاری و تصاویر کتاب یک تناسب وجود داشته باشد و مفاهیمی که ذکر شد به میزان مناسبی اشاره شود و با نوشتار و گرافیکی کرد تصاویر و جذابیات آنها به انتقال مفاهیم ارزشی مذکور کمک شایانی کرده باشند.
منابع :
الأمالی، شیخ صدوق، ص ،١١٧
بازگیر ، تهمینه ؛ بازگیر ، زهرا، تحلیل محتوای کتاب های فارسی پایه های اول تا سوم بر اساس اهداف آموزشی در حوزه ی خیر و نیکوکاری، بنیاد خیریه ی رهبری آلا.همایش ملی خیر ماندگار.نوبت اول اسفند١۳۹۵
شریعت مداري،علی ١٣٩۵،کتاب اصول تعلیم و تربیت،ص۵١، انتشارات دانشگاه تهران،چاپ بیست و سوم
شکوهی،غلامحسین،١٣۹٢، ؛ مبانی و اصول آموزش و پرورش،موسسه چاپ و انتشارات،چاپ سی و پنجم،١٣8۶
کاردان،علی محمد، ١۳۹8،علوم تربیتی ماهیت و قلمرو آن،چاپ یازدهم،تهران، انتشارات سمت
۶کارور، نجمه ؛ خوشبخت، فریبا ؛ مزیدی ، محمد ، فهم آموزش اخلاق در مدارس ابتدایی شهر شیراز از دیدگاه معلمان پایه اول. مجله علمی پژوهشی پژوهش های برنامه درسی . انجمن مطالعات برنامه درسی ایران. دوره چهارم.شماره دوم.پاییز و زمستان ١۳٩۳.صفحه ١۳١-١۶٢
٧گنجی ، محمد و الماسی بیگدلی ، احسان،١٣۹١ ، تبیین وضعیت نیکوکاری در بین شهروندان کاشان، مجموعه مقالات همایش ملی وقف ( تاکیر بر آموزش عالی ) ، دانشگاه کاشان
موسی پور، نعمت اله و موحدیان، مینا،۱٣٩۹،تحلیل محتوای توصیفی متن نوشتاری و تصاویر کتاب فارسی ابتدایی ، پایه ی اول و دوم ، در زمینه ی خیر و نیکوکاری،سومین همایش ملی خیر ماندگار،تهران،https://civilica.com/doc/1274012
نیازی ، محسن ؛ محمد و عسگری ، اسما،١٣٩١ ،تاثیر میزان پایبندی به ارزش ها بر مشارکت پاسخ گویان در امور خیریه ، مجموعه مقالات همایش ملی وقف ( تاکید بر آموزش عالی ) ، دانشگاه کاشان
Powell, D. (2015). ‘Part of the Solution’?: Charities, Corporate Philanthropy and Healthy Lifestyles Education in New Zealand Primary Schools. PhD diss., Charles Sturt University.
Janson, L. A. & Jackson, H. J (2011). Earlymaladaptive schemasin personality disorder individuals. Journal of Personality Disorders ,18,467-478.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.