تاثیر حاکمیت بر شفافیت، پاسخگویی و مسئولیت پذیری نهادهای خیریه
حمید حاجی ابراهیم1*، امیر عبدالله فیروزی2
1* استاد مدعو مدیریت صنعتی، دانشگاه علوم تحقیقات تهران. مسئول نظام ارزیابی خیرماندگار. نویسنده مسئول مکاتبات: Hamid.Hajiebrahim@srbiau.ac.ir
2 دانشجوی کارشناسی حسابداری، دانشگاه علوم تحقیقات تهران.
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر حاکمیت بر شفافیت، پاسخگویی و مسئولیت پذیری نهادهای خیریه به روش مروری گردآوری گردید. لذا ضمن تعریف حکمرانی مطلوب و امور خیریه، عوامل ایجاد عدم شفافیت و الزام وجود شفافیت نهادهای خیریه بحث شده و با بررسی مدلهایی همچون شورای خیریه سنگال و مدل ناوبری خیریه های در ایالات متحده نسبت به تحلیل نظرات صاحب نظرات اقدام شده که در ادامه به ناکارآمدی نظارتهای معمول دولتی بر شفافیت نهادهای خیریه و حوزه های کلیدی شفافیت در خیریه¬ها اشاره شده است که بر اساس نتایج به دست آمده باید با ایجاد قوانین و مقررات حاکمیتی و نظارت بر آن نهادهای خیریه را ملزم به اعلام عمومی روشهای حسابداری کرده و در گام بعدی تک تک کمپینهای درآمدزا معرفی و امکان دسترسی به اطلاعات خیریه به خیرین وجود داشته باشد و نیز راز داری و حفظ اطلاعات فرد خیّر یا نیکوکار از جمله اصول موسسه خیریه باشد که این اصول باعث ایجاد شفافیت در امور خیریه می¬گردد.
کلید واژه: حاکمیت؛ شفافیت؛ پاسخگویی؛ مسئولیت پذیری؛ نهادهای خیریه.
مقدمه
نهادهای خیریه و سمنها به عنوان بخش سوم و یا نهاد جامعه مدنی فارغ از دو بخش حاکمیت و سازمانهای خصوصی، نسبت به پیشبرد، توسعه و ارتقای منافع چه به شکل اجتماعی، چه علایق و سلایق افراد اقدام می¬نمایند. بخش سوم جهت تحقق اهداف خود از منابع مختلفی بهره می¬گیرند که می¬توان به کمکهای دولتی و بخش خصوص و همچنین همیاری های مادی و معنوی توسط افراد مختلف جامعه و حتی کار به عنوان داوطلبی اشاره نمود. از آنجا که نهادهای خیریه و سمنها بر روی دستیابی به اهداف خود متمرکز می¬گردند، در نتیجه از سازماندهی، مدیریت و ارزیابی عملکرد و سنجش و پایش در جهت بهبود غافل شده و بعضا به سطوح خاصی از این ابزارها می¬پردازند. همچنین در محیط فعالیت، حاکمیت نسبت به تبیین قوانین و مقررات و بعضا تخصیص بودجه و یا تعیین ضرورتها اقدام نموده و نیز سازمانهای خصوصی نیز بر اساس علایق و یا بهره برداری از قوانین نسبت به تخصیص بودجه، پشتیبانی و ارایه یاری به بخش سوم می¬پردازند. در چنین شرایطی برخی الزامات و خواسته¬ها چه توسط حاکمیت، چه توسط سازمانهای خصوصی منجر به گامهایی جهت سازماندهی، برنامه¬ریزی، سنجش و پایش و بهبود در موارد الزامی توسط حاکمیت و سازمانهای خصوصی گشته ولی همین نظام مدیریت کوچک بدون توسعه و بهبود مستمر در طول زمان کوتاهی از قابلیت افتاده و عملکرد خود را از دست خواهد داد.
کارآمد سازی و ارتقاء بهره وری نهادها و فعالیت¬های خیریه، با توجه به جایگاه مهم آن ها در اقتصاد و فرهنگ هر جامعه ای، همواره از مهم ترین دغدغه های خیرین و مسوولین کشوری بوده است. این مهم تنها در صورتی می¬تواند جامه عمل بپوشد که با نظارتی مناسب، از هرگونه زمینه ای که مستعد بروز فساد و رانت و ناکارآمدی در این عرصه است، جلوگیری شود. شفافیت یکی از راههای مبارزه با فساد است که اخیرا نظر بسیاری از اندیشمندان حوزه حکمرانی را نه تنها به منظور جلوگیری از فساد، بلکه برای بالا بردن کارایی و افزایش مشارکت مردمی جلب کرده است(یاوری و مرتب، ۱۳۹۵). اگر حکمرانی در امور خیر به خوبی شکل گیرد، انتظار داریم که سهم سازمانهای مردم نهاد و خیریه در این امور سهم مهمی باشد. همچنین، سهم سازمانهای دولتی و حاکمیتی مرتبط با این حوزه و بخش خصوصی نیز در رتبه بعدی قرار دارد. در مبحث شاخص‌های حکمرانی مطلوب در امور خیر باید به این موضوعات پرداخت که آیا این شاخص‌ها برای این حوزه کافی هستند و یا نیاز به توسعه مفهومی دارند؟ همچنین، اثربخشی این شاخص‌ها در موضوعات مربوط به نیکوکاری، اولویت¬بندی شاخص‌ها در امور خیر، ارزیابی این شاخص‌ها در وضعیت حکمرانی نهادهای بازیگر در این عرصه، تجربه حکمرانی در بحران¬های ملی و … نیز از جمله مواردی است که می-توانیم به آن بپردازیم(سیدی،۱۳۹۹).
از این رو پژوهش حاضر با هدف تاثیر حاکمیت بر شفافیت، پاسخگویی و مسئولیت پذیری نهادهای خیریه صورت پذیرفته است.
مبانی نظری
حکمرانی مطلوب
حکمرانی مطلوب واژه ای است که می¬تواند چالش برانگیز و پیچیده باشد. حکمرانی با حکومت مترادف نیست. حکمرانی درباره حکومت نیست اما پرسش آن است که حکمرانی بر روی چه چیزی بحث می¬کند؟ حکمرانی در مورد تعامل بین دولتها و دیگر سازمانهای اجتماعی، چگونگی ارتباط آنها با شهروندان و شیوه اتخاذ تصمیماتشان صحبت می¬کند. بنابر این حکمرانی فرآیندی است که به موجب آن جوامع یا سازمانها می¬توانند تصمیمات مهم شان را اتخاذ و معلوم کنند که چه کسانی در فرآیند مربوط شرکت جویند. بازیگران و تصمیم گیران عرصه حکمرانی، دولت، بخش خصوصی و جامعه مدنی هستند. صفت مطلوبیت یا خوبی متصل به حکمرانی که بیانگر توجه به کیفیت ارائه زمامداری است به شکل ترکیب اضافی حکمرانی مطلوب از دهه هشتاد میلادی در ادبیات سیاسی و حقوقی نمود پیدا کرد. نهادهای بین المللی تعریف¬های مختلفی را از این اصطلاح ارائه کرده اند، برای مثال برنامه توسعه سازمان ملل حکمرانی مطلوب را شامل ساز و کارها، فرآیندها و نهادهایی می¬داند که به واسطه آنها، شهروندان، گروه¬ها و نهادهای مدنی منافع خود را دنبال، حقوق قانونی خود را اجرا و تعهداتشان را برآورده و تفاوتشان را تعدیل می¬کنند. اتحادیه اروپا حکمرانی مطلوب را مدیریت شفاف و پاسخگویی منافع در یک کشور با هدف تضمین توسعه اقتصادی و اجتماعی عادلانه و پایدار تعریف کرده است. بانک جهانی طی گزارشی در سال ۱992 تحت عنوان حکمرانی و توسعه حکمرانی مطلوب را به عنوان روشی تعریف کرده که مدیریت منابع اقتصادی و اجتماعی یک کشور برای توسعه اختصاص داده می¬شود (زکی زاده و همکاران،۱۳۹۸).
ازجمله شاخص های حکمرانی مطلوب که در پژوهش حاضر اشاره شده است: (آرایی وهمکاران،۱۳۹۶)
• شفافیت: شفافیت به معنای اتخاذ تصمیمات و اجرای آنها مطابق قوانین و مقررات است. همچنین به معنای دسترسی آزاد مردم به اطلاعاتی است که می¬تواند بر زندگی آن ها تاثیرگذار باشد. در این راستا، باید اطلاعات کافی تهیه و به صورت قابل فهم در اختیار عموم قرارداده شود.
• پاسخگویی: پاسخگویی، برای حکمرانی مطلوب، نیازی کلیدی به شمار می¬رود. نه تنها نهادهای دولتی، بلکه بخش خصوصی و سازمان¬های غیرانتفاعی و غیردولتی نیز باید به عموم مردم و ذینفعان خود، پاسخگو باشند. اینکه پاسخگویی از طرف چه کسی و به چه فردی است، بر حسب نوع تصمیمات و فعالیت¬های سازمان ها و افراد متغیر است. در حالتی، هر سازمان در برابر کسانی که با کارهای انجام شده از سوی سازمان تاثیر می¬پذیرند، کل پاسخگو است. نکته مهم اینجا است که پاسخگویی تنها از طریق اعمال شفافیت و حاکمیت قانون اجرایی می¬شود.
• مسئولیت پذیری: در حکمرانی مطلوب، سازمان ها و نهادها باید در خدمت ذینفعان و در قبال وظایف محول شده مسئول باشند. هر مشکل یا بحران در سطح جامعه را باید سازمان و بخش مربوط مدیریت کند و هیچ معضلی وجود نداشته باشد که کسی خود را در قبال آن مسئول نداند.
حکمرانی امور خیریه
به یک تعبیر می¬توانیم فرآیند سیاست گذاری، قانون گذاری، برنامه¬ریزی و اداره امور مرتبط با امور خیر به صورت مشارکت با شراکت سه نهاد حکومت و سازمانهای مردم نهاد و خیریه و بخش خصوصی را به عنوان حکمرانی امور خیر بدانیم. منظور از حکومت در حکمرانی امور خیر در ایران می¬تواند مشتمل بر سازمان¬هایی مانند نهادهای صادر کننده مجوز، سازمان¬های ارائه دهنده خدمات اجتماعی حاکمیتی یا دولتی، سازمان¬های قانون گذار، سازمان¬های مردم نهاد و خیریه باشد. البته در این میان شبکه¬های ملی خیریه مانند شبکه ملی نیکوکاری و … نقش بسیار مهمی دارند (سیدی،۱۳۹۹).
عوامل ایجاد عدم شفافیت و الزام وجود شفافیت نهادهای خیریه
در پژوهش های صورت پذیرفته در سطح بین المللی بر روی سازمانهای مردم نهاد، حدود 85% از موسسات بین المللی در دنیا دارای حساب¬های دقیقی بوده و به عنوان یک مولفه خاص حسابرسی قانونی هم می¬شوند و گزارش حسابرسی قانونی هم دارند. اما تعداد بسیار محدودی از آنها هستند که حاضرند صورت¬های مالی حسابرسی شده خود را بدون درخواست دیگران در معرض دید دیگران قرار داده و آن را منتشر کنند. خیلی از سازمان های مردم نهاد زحمت و هزینه این کار را می¬پذیرند، اما آن را منتشر نمی¬کنند. در این تحقیق عنوان شده رفتارها و خواسته¬های غیرمنطقی که خیّرین از سازمان¬های مردم نهاد دارند معمولا باعث این نوع رفتار می¬شود. یکی از اتفاقاتی که پیرامون ما می¬افتد و باعث بدنامی بسیاری از سازمان¬های مردم نهاد می-شود، این است که قوانین و مقررات اصولی در دست نیست؛ نه در حوزه بازدارندگی و نه در حوزه تنبیهی. سازمان¬های نظارتی نتوانسته¬اند مدل مشخص نظارت داشته باشند و آن را شکل دهند. خیلی از اوقات سازمان¬های مردم نهاد از این شرایط استقبال می¬کنند تا به توانند خود را در مقابل دولت محافظت کنند. خیلی از اوقات مقرراتی که در چارچوب آنها ارزیابی می¬شویم متناسب فضای فکری ما نیست. خیلی از اوقات سازمان¬های مردم نهاد برای حفاظت از خود از قوانین ناقص دولت به سمت فضای غیر امن پیش می¬روند. در فضایی که قانون گریزی بخشی از عادات روزانه ما شده است، در هر سر فصلی که درباره آن صحبت کنیم ایجاد یک فضای پر ابهام و استفاده از این فضا برای ما امر غیرعادی نیست. اما حقیقت این است که ما در فضایی تاریک و غیر شفاف قدم بر می¬داریم. واقعیت آن است که گاهی در سازمان¬های مردم نهاد نه بر مبنای تخصص که بر اساس سلیقه شخصی رفتار می¬شود. (درمان،۱۳۹۹).
زمانی که ما بخواهیم شفافیت را در سازمان ایجاد کنیم باید اعلام عمومی روش¬های حسابداری موسسه وجود داشته باشد و این موضوع باید در گزارشهای سالانه به چشم بخورد. ما برای اینکه اطلاعات حسابداری را منتشر کنیم نیاز به انتشار اعداد و فهرستهایی داریم. هر یک از کمپین¬های درآمد زا باید تعیین و به حوزه های ذیربط امر خیر و یا سمنها ارجاع داده شود و دسترسی عمومی به اطلاعات خیّرین وجود داشته باشد. یک خیریه باید چارچوب های اخلاقی خود را مشخص کند و این تضمین را به مخاطب بدهد که راز داری و حفظ اطلاعات فرد خیر یا نیکوکار از جمله اصول موسسه خیریه است. استاندارد هایی که عملکرد سازمان های مردم نهاد را مورد بررسی قرار می دهند به نوعی معیارهای شفافیت را در سازمان ها نیز مورد بررسی قرار می دهند. این معیار ها در بررسی شرایط و وضعیت قانونی موسسه مورد بررسی قرار می گیرد. عموما سازمان های بالا دستی سعی می کنند از نظام حسابداری یک سازمان مردم نهاد اطمینان حاصل کنند. موضوع کیفیت موسسه در یک سازمان مردم نهاد بسیار قابل اهمیت است و برنامه ریزی سازمانی حرف اول را در این رابطه می زند. اینها موضوعاتی ست که در رابطه با کیفیت سازمان شما مورد ارزیابی قرار می گیرد (درمان،۱۳۹۹).
ناکارآمدی نظارت های معمول دولتی بر شفافیت نهادهای خیریه
دستگاههای دولتی به تنهایی نمی¬توانند نظارتی کارآمد برای مقابله با فساد داشته باشند، تعدد دستگاههای نظارتی دولتی که هر کدام با قوانین و مقررات مخصوص به خود از طرف قوای قانون گذار کشور و قوانین حمایتی دولت بوجود آمده¬اند و به این راحتی نمی¬توان بخشی از آنها را حذف و یا تعدیل کرد. احساس مسؤولیت کمتر کارمندان دولتی نسبت به کارمندان بخش خصوصی یکی دیگر از مشکلات نظارت بخش دولتی بر خیریه¬ها است. تغییر و تحول دولتها که گاه به تغییر برخی سیاستها نیز منجر می¬شود، یکی دیگر از چالشهای حکمرانی در کشور است که در برخی موارد خط مشی ها، راهکارها و از همه مهمتر منافع هر کدام از دولتها، برنامه آنها را برای نظارت و کنترل و مبارزه با فساد تغییر می¬دهد و نوعی از عدم ثبات را در خط مشی های مبارزه با فساد به آورد. علاوه بر دلایل فوق، با توجه به توان محدود نهادهای نظارتی در مقابل روابط پیچیده متخلفین با بخشهای دولتی و غیردولتی، روشهای جدید و پیچیده در تخلفات مالی و نیز گستره بسیار وسیع کارکنان دولت و بخشهای عمومی که در معرض تخلفات گوناگون مالی قرار دارند، اصولا نمی¬توان انتظار داشت که این نهادها در برخی از گونهای مبارزه با فساد مانند بحث تعارض منافع که با رصد سریع، دقیق و مستمر وضعیت حقوق و مزایای مدیران قابل ردیابی است، موفق عمل کنند، چه اینکه تجربه سالهای گذشته در کشور ما و نیز برخی دیگر از کشورهای دنیا همین امر را نمایان می¬سازد. با توجه به مطالب بیان شده می¬توان دریافت که نظارت متمرکز یا سنتی، بسیار هزینه زا، پر زحمت، پیچیده و در نهایت نا کار آمد ترین روشی است که در این دوران با آن مواجه هستیم ولی متأسفانه روش دیگری برای مبارزه با فساد و نظارت و کنترل کارآمد در این عرصه نداشته ایم (یاوری ومرتب،۱۳۹۵).
اما چند علت برای عدم کارآمدی این نوع نظارت وجود دارد: (یاوری ومرتب،۱۳۹۵)
• بازرسان همیشه و همه جا و بر همه چیز نمی¬توانند نظارت کنند، لذا مجبورند که برای نظارت، مواردی را به نحو تصادفی انتخاب کنند،
• امکان فساد و اهمال خود بازرسان و تبانی با متخلفین وجود دارد،
• عدم انگیزه کافی بازرسان برای نظارت. چرا که اگر جرمی وجود نداشته باشد، کار و درآمدی هم برای این بازرسان وجود نخواهد داشت و این خود حتی اگر باعث ایجاد فساد نشود، اینگونه سازمانها را به طور ناخواسته به این سمت سوق خواهد داد که طوری عمل کنند که همیشه حدی از جرم وجود داشته باشد،
• خطرات جانی و مالی برای بازرسان نیز ممکن است از انگیزه¬ها برای مبارزه با فساد بکاهد،
• طولانی شدن فاصله کشف جرم تا برخورد قضایی و مجازات متهم و بازگرداندن حق و حقوق افراد یا جامعه،
• این پیش فرض نادرست که دستگاه¬های دولتی همیشه به وظایف خود به نحو احسنت عمل می¬کنند،
• هزینه بالای نظارت (نیروی انسانی، تجهیزات، روش ارزیابی و تحلیل و…)،
• پیچیدگی روابط بین دستگاههای اجرایی و نهادهای نظارتی و ملاحظات خاص این نهادها (به عنوان نمونه، وابستگی مالی برخی از نهادهای نظارتی به دولتها)،
• بی¬توجهی به سرمایه اجتماعی، به عنوان منبعی عظیم به منظور کشف منافذ فساد زا (در مقام پیشگیری) و نیز شناسایی فساد (در مقام افشاء)،
حوزه های کلیدی شفافیت در خیریه ها
شورای خیریه سنگاپور نیز با تهیه چک لیست ها و کارت¬های امتیاز برای ایجاد شفافیت در خیریه¬ها، علاوه بر اینکه خیریه ها را امتیازبندی و رتبه بندی می¬کند، به تمامی اینگونه موسسات توصیه می¬کند که گزارشی سالیانه از برنامه ها، فعالیتها، ترازنامه¬های مالی حسابرسی شده و اعضای هیات مدیره خود را برای اطلاع خیرین و عموم مردم منتشر نمایند. این نهاد در شکل 1مدل حوزه¬های کلیدی شفافیت در خیریه ها معرفی کرده است (یاوری ومرتب،۱۳۹۵)
شکل ۱: حوزه های کلیدی شفافیت در خیریه ها
وبسایت Charity Navigator یکی دیگر از مهمترین سامانه های رصد خیریه¬ها در ایلات متحده است. این سامانه خیریه¬ها را بر اساس میزان شفافیت و پاسخگو بودن آنان به شهروندان و حاکمیت رتبه بندی می¬کند. برای بررسی یکی از نمونه¬های شفافیت در امور خیریه، مولفه ها و شاخص¬های این وبسایت را در جدول درج کرده ایم. برای هر کدام از این شاخص¬ها امتیازاتی مشخص شده است که دارا بودن هر کدام موجب کسب آن امتیاز برای خیریه خواهد شد و رتبه خیریه را در مقایسه با دیگر خیریه ها مطلوب تر خواهد کرد(یاوری ومرتب،۱۳۹۵)
جدول 1: شاخص شفافیت در خیریه ها (یاوری ومرتب،۱۳۹۵)
مولفه شاخص توضیحات
مولفه های عملکرد مالی هزینه های برنامه ها کل هزینه های خیریه در برنامه ها و خدماتی که به مردم ارائه میکند
هزینه های اداری درصد هزینه های دفتری، انسانی و اداری خیریه به کل بودجه آن
هزینه های جمع آوری پول میزان هزینه های خیریه برای جمع آوری کمک از طریق ایجاد همایش، کنفرانس و …
کارآیی جمع آوری پول میزان هزینه کرد برای جمع آوری هر یک دلار
سهم سرمایه کاری مدت زمانی که خیریه میتواند با استفاده از دارایی های خالص در دسترس، هزینه های خود را در سطح پایداری نگاه دارد
رشد هزینه های برنامه ها بررسی میزان رشد هزینه کرد برنامه های خیریه
نسبت بدهی ها به دارایی ها بررسی و محاسبه نسبت بدهی ها به دارایی های خیریه
مولفه های عملکردی مرتبط با شفافیت و
پاسخگویی اعضای مستقل هیأت مدیره در رای دهی وجود یک هیأت مدیره مستقل که دارای حداقل 1 نفر باشد، برای تصمیم گیری و تحلیل مسائل و رای گیری در خیریه
عدم وجود هیچگونه انحراف در دارایی ها عدم وجود هیچگونه انحراف غیر قانونی و عدم هزینه در جهتی غیر از اهداف سازمان (که موجب بهبود رتبه خیریه خواهد شد)
مسائل مالی ارزیابی شده بوسیله ارزیابان همراه با کمیته ممیزی و کنترل مسائل مالی خیریه بوسیله ارزیابان و ممیز های مستقل ارزیابی میشود و سپس با تعهدات و برنامه های مالی خیریه که در ابتدای تاسیس در فرم مخصوص پر کرده است تطابق داده میشود تا هرگونه انحراف مشخص گردد.
عدم وام دادن یا وام گرفتن خیریه به/ از اشخاص مرتبط خیریه ها حق ندارند به اشخاص مرتبط با خود نظیر کارمندان، اعضای هیأت مدیره خود و … وام بدهند یا از آنان وام دریافت کنند چرا که موجب تضاد منافع خواهد شد و این پدیده با اهداف اصلی خیریه بودن در تناقض است.
مستند سازی مشروح مذاکرات جلسات هیأت مدیره مستند سازی مشروح مذاکرات جلسات هیأت مدیره و آرشیو منظم آنها بطوری که قابل ارجاع دادن باشد
فراهم کردن کپی فرم ۹۹۰ برای اعضای اداره کننده خیریه در هنگام پر کردن فرم مسؤولین خیریه باید در هنگام پر کرد فرم ۹۹۰ باقی اعضای مسؤول خیریه را در جریان امور قرار دهند
وجود خط مشی های تعارض منافع وجود خط مشی های تعارض منافع در خیریه. خط مشی های تعارض منافع از بروز فساد در هنگام ایجاد تعارض منافع میان منافع شخصی و منافع و مصالح سازمانی جلوگیری میکند.
وجود خط مشی های حمایتی برای گزارش دهندگان تخلف وجود چنین خط مشی هایی موجب میشود تا اگر کسی تخلفی در خیریه مشاهده کرد و آن را به مقامات مافوق گزارش داد، از جانب مسؤولین خیریه هیچ خطری او را تهدید نکند.
وجود خط مشی های نگاهداری و تخریب اسناد خیریه وجود اینگونه خط مشی ها، خطوط راهنمایی برای نحوه نگاهداری، پشتیبان گیری، آرشیو سازی و یا از بین بردن اسناد را مشخص میکند.
لیست رؤسای خیریه همراه میزان حقوق آنها خیریه ها باید به یکی از مهمترین دغدغه های خیّرین پاسخ دهند: رؤسای خیریه چه کسانی هستند و چقدر حقوق میگیرند.
وجود فرآیند مشخص سازی
میزان جبران خدمات رؤسای
خیریه خیریه ها باید خط مشی هایی را تدوین کنند که بوسیله آنها میزان جبران خدمات رؤسای خیریه ها مشخص شود. به عبارت ساده تر آنها باید مشخص کنند که چرا به رؤسای خیریه اینقدر حقوق میدهند.
لیست اعضای هیأت مدیره خیریه و حقوق آنها خیریه ها باید میزان پرداختی به اعضای هیأت مدیره خود را مشخص کنند و به اطلاع عموم برسانند
وجود خط مشی های حفظ حریم شخصی خیّرین آیا خیریه خط مشی هایی برای حفظ اطلاعات شخصی خیرین و عدم استفاده از آنها در تبلیغات و … دارد؟
قرار دادن لیست اعضای هیأت
مدیره روی وب سایت آیا خیریه لیست اعضای هیأت مدیره خود را بر روی وبسایت خود قرار
میدهد؟
قرار دادن ترازنامه های مالی ارزیابی شده روی وبسایت آیا خیریه، ترازنامه های مالی ارزیابی شده به وسیله ارزیابان دولتی را در وبسایت خود قرار میدهد؟
قرار دادن فرم ۹۹۰ روی وبسایت آیا خیریه فرم ۹۹۰ خود را برای عموم در وبسایت خود منتشر میکند؟
قرار دادن لیست کارمندان خیریه روی وبسایت آیا خیریه، لیست کارمندان و تمامی کسانی که در خیریه مشغول به خدمت هستند را در وبسایت منتشر میکند؟
نتیجه گیری
براساس آنچه گفته شد زمانی که بخواهیم شفافیت را از طریق حاکمیت در نهادهای خیریه ایجاد کنیم باید با ایجاد قوانین و مقررات حاکمیتی و نظارت برآن نهاد های خیریه را ملزم به اعلام عمومی روش های حسابداری کنیم و همچنین در گزارش-های سالانه این نهادها به این مطلب اشاره شود. در گام بعدی هر کدام از کمپین های درآمد زا باید معرفی و امکان دسترسی به اطلاعات به خیرین وجود داشته باشد. خیریه باید چارچوب های اخلاقی خود را مشخص کنند و این تضمین را به ارگان حاکمیتی بدهد که راز داری و حفظ اطلاعات فرد خیّر یا نیکوکار از جمله اصول موسسه خیریه می¬باشد. سنجش شفافیت نهادهای خیریه مطابق استاندارد هایی باشد که عملکرد سازمان های مردم نهاد را مورد بررسی قرار می¬دهند به نوعی معیارهای شفافیت را مورد بررسی قرار می¬دهند. این معیارهایی همچون شرایط و وضعیت قانونی نهادهای خیریه، همچنین کیفیت موسسه از طریق برنامه ریزی سازمانی مورد بررسی قرار بگیرد.
منابع
• آرایی, وحید, قاسمی, ابوالفضل, معینی فر, یاسر. (1396). توصیه ¬های سیاستی موانع تحقق پذیری حکمرانی خوب در اداره امور عمومی (مطالعۀ موردی: فرمانداری و شهرداری شهرستان مینودشت). مطالعات راهبردی سیاست گذاری عمومی, 7(25), 113-133.
• درمان، رضا (۱۳۹۹).خیریه¬ها برای حفاظت از خود در برابر دولت غیر شفاف می¬شوند، سایت تحلیلی خبری عصر ایران، کد خبر ۷۶۱۵۰۸.
• زکی زاده عصمت, توسلی نایینی منوچهر, احمدی محمد صادق (۱۳۹۸).تبیین اصول شفاف سازی و آزادی اطلاعات به عنوان مولفه های حکمرانی مطلوب در پرتو نظام حقوقی حاکم بر قراردادهای دولت، تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری (دانشنامه حقوق و سیاست)، بهار 1398 , ۱۵(۳۹)، 81 -102.
• سیدی، سید حسین (۱۳۹۹).مبانی حکمرانی امور خیر در ایران / سازمان¬های حاکمیتی با خیریه¬ها تعامل کنند، خبر گذاری ایکنا، کد خبر: ۳۹۳۵۲۲۶.
• یاوری، وحید و مرتب، یحیی،1395،بررسی چگونگی کارآمد سازی پایش و نظارت بر خیریه ها مبتنی بر رویکرد شفافیت، اولین همایش ملی خیر ماندگار (مطالعه و ارزیابی امور خیر در ایران)،تهران،،،
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.