چرا و چگونه وقف کنیم

به اهتمام: سید علی دانش پور و نادر ریاحی سامانی

نوبت چاپ: اول/۱۳۸۸

تعداد صفحات: ۳۰۳

ناشر: چاپ و انتشارات سازمان اوقاف و امور خیریه

این اثر حاصل سال ها مطالعه و تجارب ارزشمند نویسندگان آن در سازمان اوقاف و امور خیریه و پاسخ به نیاز عامه ی مردم علاقه مند و پرسشگر در خصوص وقف و با هدف آگاهی و ارتقاء سطح دانش مخاطبین و تشویق و ترغیب ایشان به انجام سنت حسنه ی وقف به زیور طبع آراسته شده است.

محققین این کتاب یک پیش شرط مهم در مورد استفاده بهتر و مفیدتر از مطالب این کتاب و کتب مشابه مطرح می کنند که به نظر در دایره احسان و نیکوکاری قابل تعمیم  است و آن این که مخاطب کتاب چه پندار و باوری از انسانیت انسان در ذهن پیش ساخته و تربیت شده خود دارد. آیا خودپسندی و خود محوری و جلب منفعت و دفع ضرر را ملاک خود قرار داده که چند صباحی زندگی می کند و با مرگ همه چیز تمام می شود؛ یا نفع جمع را بر نفع خود مقدم می دارد و بر این باور است که انسان در قبال دیگران وظایفی دارد، حساب و کتابی در کار است و مرگ پایان راه نیست و آغازی دیگر است. در صورت اول خواندن کتاب برای او ملال آور و در صورت دوم شوق و رغبت ایجاد می شود.

در کتاب می خوانیم که وقف یک مسئله دیر پای جهانی است که در تمام ادیان مشهور جهان، آیین های شبه دینی، بین اقوام و نژادهای مختلف همه قاره های کره زمین و همه اقوام متمدن قدیم (بابلیان، مصریان، یونانیان، ایرانیان و…)وجود داشته و همگان از آثار و برکات آن بهره مند شده اند. همچنین آمده است مسئله وقف در دین مبین اسلام و بین مسلمانان تکامل یافته تر، هدفمند تر و مترقی تر مورد توجه قرار گرفته است، لیکن هدف و محتوای اصلی و نهایی وقف در همه جای جهان و ادیان یکسان و عبارت است از” جاودان قرار دادن تمام یا قسمتی از ثروت خود در راه خدا به منظور بهره گیری فرد یا افرادی از جامعه بشری در درازمدت از درآمد و منافع آن”

کتاب در دو بخش با عناوین ” چرا وقف کنیم” و ” چگونه وقف کنیم” و فصول تبیین گر آن تنظیم شده است.

در فصل اول بخش یکم پیرامون ایجاد انگیزه برای انجام وقف به تحلیل های عقلی، نقلی، تاریخی و تشریحی اشاره شده است. در تحلیل عقلی مطرح شده است که انسان اندیشمند در طول تاریخ، برای جاودان نمودن نام و اموال خود راه حلی منطقی تر و عقلانی تر از وقف پیدا نکرده است. در ادامه در خصوص اهداف و اهمیت وقف، وقف به عنوان یکی از مصادیق جهاد با مال در راه خدا و عدالت پیشگی در انفاق و وقف مطالبی ارایه شده است.

سیر تاریخی وقف در جهان، وقف در کشورهای مسلمان نشین (ترکیه، کویت، لبنان و مصر)، وقف در ایران قبل و بعد از اسلام، نقش وقف در رفع نیازمندی های عام جامعه (تحقق امور دینی، مذهبی، فرهنگی، آموزشی، بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی)، آسیب شناسی وقف و احیاء موقوفات و اشاعه ی فرهنگ وقف عناوین تشکیل دهنده به ترتیب فصول دوم تا هفتم بخش یکم می باشد.

بخش دوم با عنوان ” چگونه وقف کنیم” نیز مشتمل برهفت فصل  با عناوین زیر بررسی و تبیین شده است.

*  وقف در حوزه فرهنگ مسلمان

* چگونگی تشریع وقف در صدر اسلام

* وقف از دیدگاه فقهای مذاهب هشتگانه ی مسلمانان

* شرط و اهمیت آن در امر وقف

* ارکان وقف

* احکام وقف

* ملحقات و مصطلحات وقف

محمد خلیلیان