جلسه گروه فرهنگی اجتماعی پژوهشکده مطالعات وقف و نیکوکاری(خیرماندگار) در روز دوشنبه 9 آبان با موضوع رسانه و خیر و با ارائه سخنرانی خانم دکتر بهار و آقای افخمی برگزار گردید .در این جلسه ابتدا خانم دکتر بهار عضو هیات علمی گروه ارتباطات دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران ،در خصوص چیستی،چگونگی و نقش رسانه در عرصه خیر به ایراد سخنرانی پرداختند .ایشان تصریح نمودند:
“موضوع رسانه و خیر ، نه حاوی دیدگاهی تاریخی است و نه به مفهوم سنتی خیر اشاره دارد بلکه رسانه به عنوان یک میانجی فرهنگی با استفاده از ابزار های متنوع و کارآمدی که دارد می تواند نقش موثری در تبلیغ ،معرفی و رواج گونه های جدیدی از خیر داشته باشد که ما از آنها به خیر مدرن یاد می کنیم .البته مطمعنا استفاده از رسانه برای ترویج خیرهای مدرن می تواند آسیب ها و مضراتی نیز به همراه داشته باشد و با توجه به ماهیت سکولار رسانه این مسئله اجتناب ناپذیر می باشد ولی رسانه می تواند در خدمت دین و یا سایر پدیده ای اجتماعی از جمله خیر قرار گیرد و فارق از آسیب های احتمالی، اثربخشی بسیار خوبی در تبلیغ،معرفی و رواج خیر داشته باشد.همچنین قادر است مفهوم سنتی خیر و منطق خیر را تغییر داده و خیر را از یک امر دینی صرف به امری اجتماعی یا فرهنگی تبدیل نماید.
چند واقعیت تلخ در باب رسانه وجود دارد:
*رسانه جهان سنتی ما را به فضایی مدرن تبدیل کرده است.
*رسانه برای ارائه یک پدیده اجتماعی ،اقتضاعات متفاوتی در تولید وبازخورد فرهنگی در جامعه خیرین دارد که این اقتضاعات نوین و جدید هستند .
*رسانه معایبی نیز مطمعنا با توجه به ماهیت سکولار خواهد داشت.
*با توجه به خیل مخاطبان متنوع رسانه و داشتن ظرفیت های جدید به ایجاد و رواج خلاقیت های متنوع و جدید منجر می گردد که گاه با مفاهیم سنتی هر پدیده ،در تضاد است.
با توجه به برایند صورت گرفته در چند سال اخیر رسانه بیشترین جرات برای حضور در عرصه خیر را در زمینه تبلیغ،معرفی و رواج خیر داشته است که رویکردهای جدیدی از خیر را از طریق ساخت فیلم،مستند،نمایش های خانگی،بیلبرد ها،گزارش و سایر ابزار های متنوع در دسترسش ،به نمایش گذاشته است .رویکردهایی همچون نگاه به کودکان کار،زنان سرپرست خانوار،ساخت درمانگاه،آسایشگاه سالمندان ،محیط زیست ،حیاط وحش و سایر حوزه های مدرنی که به انجام هر عمل کوچکی می تواند عنوان و مفهوم خیر را بارکند و بازه گستره ای از اعمال را زیر مجموعه مفهوم خیر قرار دهد و آن را به پدیده ای همگانی تبدیل کند که هر کس در اندازه وسع و توانش در آن دخیل شود و به اشخاص خاص با داشتن قدرت اقتصادی و یا سبقه عمل خیر محدود نشود و حتی زمینه ورود اقشار خاص در حوزه خیر را با انگیزه ای مختلف مثل دیده شدن ،معرفی شدن،تظاهر،چشم و هم چشمی ،فراهم کند مثل حضور سلیبریتی ها ،خوانندگان،ورزشکاران ،شرکت ها و سازمان های مختلف در عرصه خیر و همچنین تلقی از خیر وگاهی مفاهیم بنیادی خیر را تغییر می دهد مثل اینکه باید فی سبیل الله باشد و باید به صورت پنهان و به دور ازچشم دیگران و تظاهر انجام پذیرد،ولی اکنون بسیاری از خیرها برای مقاصد دیگر انجام می شود که از آن می توان به عنوان خیر مصرفی ،خیر بدلی یا شبه خیرین یاد کرد.
رسانه از چند جهت حائز اهمیت می باشد:
*رسانه به عنوان یک مهد فرهنگی ،فهم اجتماعی از پدیده ها را فراهم می کند و با تمسک به ابزارهای متنوعی که دارد می تواند در جهت فرهنگ سازی حوزه خیر به کار گرفته شود.
*با توجه به مخاطب عام و متنوع رسانه ،زمینه برای ورود معانی و مفاهیم جدیدی از خیر وخیران و ورود خیرهای مدرن به حوزه خیر فراهم می گردد و به افزایش ورودی های حوزه خیر منجر می گردد.
*رسانه تعصب ندارد و به دنبال خوب ویا بد جلوه دادن نیست بلکه یک نگاه واقع بینانه به پدیده ها از جمله خیر ارائه می دهد ،دغدغه های مردم در این حوزه رابیان می کند و فرایند پذیرش اجتماعی آن که همان اجرای آن توسط مخاطبان است نیز حائز اهمیت می باشد.
*توجه به معنای فرهنگی و اجتماعی صرف دارد و جدای از هنجار یا ناهنجار بودن معانی در روایات دینی مثل اینکه خیر باید فی سبیل الله و پنهان صورت گیرد.رسانه پتانسیل دیگری از معانی دیگری از خیر فراهم می کندمثل تظاهر،چشم و هم چشمی،شناخته شدن و ………
*رسانه منطق خیر را تغییر می هد:
-فرا روایت از خیر می سازد،گستره سازی خیر را فراهم می کند و ما دیگر با یک مفهوم واحد روبه رو نیستیمبلکه معانی متنوعی از خیر در حوزه های نوین خیر ارائه می هد مثل کاشت یک درخت،مراقبت جنسی یک کودک کار،کمک به حیوانات و………. و رسانه به عنوان یک میانجی فرهنگی به معرفی و رواج انوان خیر مدرن می پردازد.
-خیر مصرفی یا نمایشی،به خیر به عناون یک ابزار مصرفی و میدان مصرف نگاه می کند و خیر در خدمت مصرف قرار می گیرد و منجر به ورود افراد نوکیسه و مظاهر هم به این عرصه می شود.
-خیر بدلی یا شبه خیرین،بدل سازی در حوزه خیر که هر کاری و هرچیزی معنای خیر می یابد.
-خیر ها جنبه فرامنطقه ای ،فراملیتی و فراسرزمینی به خود می گیرند و بودن وابستگی به مکان و یا زمان خاص.
-خیر از یک امر دینی صرف به امری اجتماعی و فرهنگی تبدیل می شود.
-در پایان می توان گفت رسانه امکان چانه زنی در حوزه خیر را فراهم می سازد و با ابزارهای متنوعی که در دست دارد در تبلیغ،معرفی،رواج و جمع آوری خیر ها نقش بسیار پر رنگی می تواند داشته باشد .نمونه ای از رسانه های نوین بلاک چین می باشد که با اعتماد سازی و شفاف سازی که در حوزه خیر می تواند فراهم کند به جذب انبوهی از خیرها و سرمایه ها در حوزه خیر می تواند منجر گردد که در ادامه آقای افخمی به توضیح این رسانه خواهند پرداخت.”
در ادامه جلسه پژوهشگر آقای افخمی که طرح تحقیقاتی و عملیاتی را در حوزه بلاک چین به انجام رسانیده بودند به ارائه ما حصل نتایج تحقیقات خود در خصوص به کارگیری یک رسانه نوین به نام بلاک چین در عرصه خیر پرداختند. ایشان تصریح نمودند:
“بلاک چین یک فناوری غیر متمرکز می باشد که از طریق کدهای نرم افزاری ،اعتماد متقابل بین کاربران را فراهم نموده است . در یک تعریف کلی، می‌توانیم بگوییم بلاک چین یک دفتر کل توزیع شده، غیرمتمرکز و اشتراکی است که به صورت زنجیره‌ای از سوابق بنام بلاک ساخته شده است. هر بلاک در این زنجیره، مسئول ذخیره‌سازی نوعی از اطلاعات (مانند سوابق معاملات) است.هر بلاک اطلاعات مربوط به معاملات مانند تاریخ، زمان، مبلغ خرید شما از سایت و اطلاعات فروشندگان و خریداران در معاملات را ذخیره می‌کند. به جای استفاده از نام واقعی شما در معاملات، خرید شما بدون هیچ گونه اطلاعات هویتی و با استفاده از امضای دیجیتال منحصر به فرد انجام می‌شود. برای مثال، در سایت دیجی کالا با استفاده نام کاربری، خرید شما ثبت می‌شود. هر بلاک کد منحصر به فردی به نام هش را ذخیره می‌کند که برای تشخیص هرگونه فعالیت در بلاک چین است.
هدف از بلاک چین، فراهم آوردن بستری است که اطلاعات دیجیتالی ضبط و توزیع شوند، اما ویرایش و دستکاری نشوند. دقت کنید که بلاک چین همان بیت کوین نیست. بیت کوین تنها یکی از برنامه‌های بی شماری است که بر روی بلاک چین ساخته شده است. بیت کوین در حال حاضر بدون شک محبوب‌ترین پروژه بلاک چین است، اما فناوری بلاک چین می‌تواند فراتر از بیت کوین عمل کند. فناوری بلاک چین موضوعات مختلفی از جمله امنیت و اعتماد را پوشش می‌دهد. بلاک‌های جدید همیشه بصورت خطی ذخیره و به انتهای زنجیره بلاک چین اضافه می‌شوند. این بدان معنی است که جدیدترین بلاک همیشه در انتهای زنجیره قرار دارد. بعد از اینکه یک بلاک به انتهای بلاکچین اضافه شد، برگرداندن و تغییر محتوای بلاک بسیار دشوار است. به این دلیل که هر بلاک حاوی هش مخصوص به خود و هش بلاک قبل از آن است. کدهای هش توسط یک عملکرد ریاضی (تابع هش) ایجاد می‌شوند که اطلاعات دیجیتال را به رشته‌ای از اعداد و حروف تبدیل می‌کند. اگر آن اطلاعات به هر طریقی ویرایش و دستکاری شود، کد هش نیز تغییر می‌کند؛ این مسئله برای امنیت شبکه مهم است.
بلاک چین پتانسیل بسیار خوبی برای موسسات خیریه بشمار می آید زیرا
*اهداف در آنها روشن ،مشخص و قابل رصد کردن می باشد که پشتوانه اعتماد به حساب می آید
*کلیه فرایندها در آن قابل مشاهده و قابل پیگیری می باشد که پشتوانه شفافیت و اعتماد سازی کاربران است
*صندوق های فاینال غیر متمرکز آنها از طریق ابزار دیجیتال می تواند تولید ثروت کند و با انباشت سرمایه به تولید ثروت منجر گردد
*حق انتخاب فراوانی که در حوزه مصرف خیر برای کاربر فراهم می سازد و کاربر دقیقا می داند که برای چه کسانی ،در کجا و چگونه از هزینه ای که پرداخت کرده، استفاده می شود .
*افراد خیر می توانند از طریق آن گواهی معتبر و مورد تایید در سیستم دریافت کنند.
*این فناوری کمک شایانی به شفاف سازی و پویا سازی فعالیت های موسسات خیریه می نماید و در واقع به مقابله با یکی از اساسی ترین آسیب ها و چالش های حوزه خیر که همان اعتماد سازی است می پردازد.
*شناخت آسیب های این حوزه برای بومی سازی این فناوری لازم به شمار می آید چرا که باید زیر ساخت های لازم را داشته باشد تا درعرصه رقابت بین المللی وارد شود زیرا در این عرصه ،کاربران محدود به یک مکان و زمان خاص نیستند و در سراسر جهان کاربران می توانند به این عرصه ورود پیدا کنند و در این عرصه رقابت در فضای بلاک چین و کاربران شناخته شده و قدرتمند برای جذب خیر ،بسیار زیاد می باشد.”
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.