رییس پژوهشکده آلاء (مطالعات وقف و امور خیر): قرن ۲۱ را قرن حکمرانی مؤسسات خیریه در جهان دانست و گفت: عدم شناخت نخبگان، دانشگاهیان، حوزویان و مسئولان از ظرفیت عظیم خیریه‌ها از چالش‌های امور خیر در ایران است.
به گزارش روابط عمومی بنیاد آلاء، محمد صالح طیب‌نیا رییس پژوهشکده آلاء و رئیس سومین همایش خیر ماندگار در مراسم افتتاحیه سومین همایش ملی خیر ماندگار که روز سه‌شنبه ۱۲ اسفند‌ماه برگزار شد، به تشریح آینده خیریه‌ها در ایران و جهان و مسائل حکمرانی خیریه‌ها پرداخت و گفت: خیریه‌ها تاریخچه درخشانی در ایران دارند و نهادسازی در امور خیر با حضور پیامبر(ص) در اسلام آغاز شد.
در دو قرن اخیر شاهد افول وقف در کشورهای اسلامی هستیم
وی با اشاره به اینکه در دوره‌ای از تاریخ امر خیر به حدی گسترش پیدا کرد که بسیاری از شهرها کاملا وقف بودند و در شهرها زمینی نبود که وقف نباشد، گفت: در دو قرن اخیر شاهد افول وقف در کشورهای اسلامی هستیم.
طیب‌نیا افزود: رویکرد در امر خیر از حالت فردی طی قرن‌های اخیر به سمت تأسیس مؤسسات خیریه حرکت کرده است. البته مطرح شده که کشورهای غربی پیشتاز نهادسازی در امر خیر بودند که اینطور نیست. اسلام با وقف، صدقه، خمس، زکات و … پیشتاز نهادسازی امر خیر است.
ایشان قرن ۲۱ را قرن حکمرانی مؤسسات خیریه در جهان دانست و گفت: قدرت دولت‌ها در حال افول است و بخش خصوصی نیز اثربخشی کامل را ندارد، اما سازمان‌های اقتصادی خیریه اثربخشی بالاتری دارند. البته دلزدگی مردم از نظام سرمایه‌داری نیز موجب توجه ویژه به سازمان‌های مردم نهاد شده است.
تعداد مؤسسات خیریه در ایران رو به توسعه است
مدیر عامل بنیاد خیریه راهبری آلاء در ادامه به بیان آماری از تعداد مؤسسات خیریه در کشورهای مختلف پرداخت و گفت: بیش از ۱۰ میلیون مؤسسه خیریه در جهان داریم که بیش از سه میلیون مؤسسه خیریه در هند، یک و نیم تا دو میلیون در آمریکا، ۵۰۰ هزار خیریه در چین و… فعال هستند.
وی ادامه داد: در ایران نیز تعداد مؤسسات خیریه رو به توسعه است. به غلط گفته می‌شود ۲۰ هزار مؤسسه خیریه در ایران هست در حالی که این تعداد فقط مؤسسات ثبت شده در وزارت کشور است، در حالی که تمام موقوفات خیریه است و ما بیش از ۲۰۰ هزار خیریه داریم.
طیب‌نیا پنجمین اقتصاد جهان را خیریه ها اعلام کرد و گفت: در سال ۲۰۰۴ در ۳۶ کشور مطالعه و مشخص شد ۱۴ درصد شاغلان این کشورها حقوق بگیر نهادهای خیریه هستند.
وی به ایجاد بنیادهای عظیم خیریه در جهان که دارایی بیش از یک میلیارد دلار دارند نیز اشاره کرد و گفت: تمام ثروتمندان دنیا بنیاد خیریه هم تأسیس کرده‌اند. این ثروت در کنار کار خیر، محبوبیت و قدرت را در کنار هم برای این افراد فراهم کرده است که اثرات مثبت و منفی دارد.
تشریح چالش‌های حکمرانی در امر خیر در جهان و ایران
طیب‌نیا افزود: اکنون مؤسسات خیریه به مسائل متعددی ورود کرده‌اند از جمله اقتصاد، سیاست، آموزش و… که مطرح کرده‌اند دغدغه خیر دارند، اما چالش ایجاد کرده‌اند و همین مسئله موجب شده خوش بینی قبلی نسبت به خیریه‌ها با سؤال مواجه شود.
رییس پژوهشکده آلاء به تشریح چالش‌های حکمرانی در امر خیر در جهان و ایران پرداخت و گفت: وابستگی تحولات اجتماعی و فرهنگی در کشورهای مختلف به یکدیگر، عدم امکان جداسازی خیریه‌ها از سایر نهادهای مدنی، کاهش اقتدار دولت‌ها و افزایش قدرت نهادهای مردمی، سرعت بالای تحولات اجتماعی و اثربخشی بالای فعالیت خیر در عین امکان سوءاستفاده از این خیریه‌ها، چالش‌های حکمرانی امر خیر در جهان است.
سند الگوی پیشرفت اسلامی – ایرانی به امور خیر نپرداخته است
وی عدم شناخت نخبگان، دانشگاهیان، حوزویان و مسئولان از ظرفیت عظیم خیریه‌ها را یکی از چالش‌های امور خیر در ایران دانست و گفت: در سند الگوی پیشرفت اسلامی – ایرانی حتی یک بند به امور خیر نپرداخته است. تعدد نهادهای صور مجوز و نظارت بر مؤسسات خیریه، ضعف و ناکارامدی قوانین و آرای فقهی، پایین بودن سطح اعتماد مردم و فقدان نهاد سیاست‌گذار از دیگر چالش‌های امور خیر در ایران هستند.
ایشان در پایان سخنان خود به ارائه راهکار پرداخت و گفت: تولید دانش تخصصی امر خیر و مشارکت اجتماعی، تربیت نیروی متخصص، اصلاح الگوی حکمرانی امر خیر در سطح کلان و خرد و ترویج فرهنگسازی امر خیر و مشارکت‌های اجتماعی از جمله اقداماتی است که باید صورت گیرد و ما امیدواریم به جایی برسیم که همه ایرانی‌ها کار خیر کنند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.