به کارگیری فضای مجازی برای اقدام به نیکوکاری توسط معلمان

به کارگیری فضای مجازی برای اقدام به نیکوکاری توسط معلمان
معصومه محسن نژاد1

1دانشجومعلم ، دوره کارشناسی، آموزش ابتدایی، دانشگاه فرهنگیان پردیس نسیبه تهران، m.mnejad11@gmail.com

چکیده:
امروزه اهمیت فضای مجازی و تاثیری که بر زندگی بشر می گذارد، بر کسی پنهان نیست. امکاناتی که این فضا در اختیار کاربرانش قرار می دهد به اینصورت است که در کسری از زمان می توانند به مطالبی که خواهان آن هستند دست یابند. یکی از کارهای انسان دوستانه که می تواند در این فضا تقویت شود نیکوکاری است. هدف این پژوهش به کار گیری فضای مجازی برای اقدام به نیکوکاری توسط معلمان می باشد.روش بررسی این پژوهش توصیفی و از نوع مطالعه موردی می باشد.نتایج بیانگر آن است که معلمان با استفاده از فضای مجازی در حیطه های مختلفی از جمله،تهیه تجهیزات آموزشی، ساخت مدرسه و مسکن،اقدامات در بهبود سلامت،شیوه های تدریس، پویش های همدلی و فعالیت های فراغتی، امر نیکوکاری را بهبود بخشیدند و در فضای مجازی دست از تلاش بر نداشتند و به فعالیت های خود ادامه دادند و در این کار خدا پسندانه سهم چشمگیری داشتند.

کلمات کلیدی:
معلمان؛ فضای مجازی ؛ نیکوکاری

مقدمه
در دنیای امروز که اطلاعات روز به روز نو شده و سرعت تولید آن به چشم بر هم زدنی کاهش یافته است،انتقال اطلاعات از فردی به فرد دیگر به عنوان هدف آموزش کاری عبث و بیهوده است؛بنابراین هدف آموزش به آموزش بازیابی این دانسته ها به فراخور حال هر فرد تغییر یافته است.آموزش مجازی نیز به عنوان شیوه نسبتا نوظهور به طور جدی این هدف را دنبال می کند.بشر همواره در طول زندگی خود،در حال فراگیری و کسب دانش بوده که با گسترش فناوری،مقوله آموزش نیز از آن بی بهره نمانده و گام به گام با فناوری ها هماهنگ و تقویت گردیده است(شاه بیگی و نظری،1390). در عصر جدید که علم بشر با سرعت در حال گسترش است،ترکیب دانش با فناوری و یادگیری مهارت های جدید،بسیار ضروری تر از گذشته است(محمدی و همکاران،1398).از جمله عواملی که بر اهمیت آن می افزاید شرایط کنونی است که با توجه به ویروس کرونا،سعی می شود تا جایی که ممکن است از خانه بیرون نرویم و کارها را به صورت مجازی انجام دهیم. فناوری اطلاعات و ارتباطات فرصت های مناسبی را برای پرداختن به چالش سواد آموزی فراهم می کند و ابزارهای دیجیتالی می توانند دسترسی به یادگیری را افزایش داده وکیفیت آن را بهبود بخشند(محمدی و همکاران،1398).فضای مجازی پنجره ای را برای تولید دانش می گشاید که افراد با داشتن نگرش ها و دانش های متفاوت به ایجاد زمینه شکل گیری یک رویکرد میان رشته ای برای حل مسائل آموزشی می پردازند(مقدم،1392).رویکرد میان رشته ای به کاربرد موضوعات درسی مختلف با هم کمک می کند و به یادگیری عمیق می انجامد و از یادگیری طوطی وار جلوگیری می کند.یکی از مهم ترین عوامل تاثیر گذار و جهت دهنده در آموزش،معلم است.معلمان با نقش مهم الگو و اسطوره ای که دارند می توانند اثرهای مختلفی بر زندگی و آینده دانش آموزانشان بگذارند.این تاثیر دو سویه دارد.یک جنبه آن مثبت و جنبه دیگر منفی.این به معلم بستگی دارد که چگونه از این نقش سحرآمیز خود استفاده کند تا برای همیشه تبدیل به شخصیت فداکار شود یا شخصیت منفور.علاقه در شغل معلمی به افزایش این جنبه مثبت کمک شایانی می کند.جمله ای که شهید رجایی در این باره نوشتند گویای این حقیقت است«معلمی شغل نیست،معلمی عشق است.اگر به عنوان شغل انتخابش کرده ای،رهایش کن و اگر عشق توست مبارکت باد»اما تاثیر این جمله در این ایام کرونا بیشتر نمایان بود و ما شاهد فداکاری های معلمان نیکوکاری بودیم که به خاطر عشق و علاقه ای که به دانش آموزان داشتند چه اقدامات و خدماتی را انجام ندادند.این کارهای نیکوکارانه و خداپسندانه،آن ها را برای همیشه در ذهن دانش آموزان ماندگار خواهد ساخت.نیکوکاری بسیار اهمیت دارد و جمله قصار بنی آدم اعضای یکدیگرند بر سر در سازمان ملل متحد بیانگر این نیاز است که جامعه جهانی بیش از هر زمان دیگری باید نیکوکاری و کمک به هم نوع را در دستور کار خود قرار دهد(موسی پور و همکاران،1398).نیکوکاری در حیطه آموزش،فقط مربوط به جشن نیکووکاری و صندوق صدقات نمی شود بلکه شامل ساده ترین فعالیت ها که نیاز به همت والا و انگیزه خداپسندانه دارد.معلمی که دغدغه آموزش دانش آموزش در دوران مجازی را دارد و همت می کند تا با کمک همکاران و خیرین برای دانش آموزانی که به هردلیل امکان دسترسی به وسایل آموزشی در این دوران را ندارند کمک کنند و تدریس های رایگان در اختیار دانش آموزان کشور قرار دهد و هزاران کار بی مانند و خلاقانه که معلمان کشورمان از عهده آن به خوبی بر آمدند.

بیان مسئله و مبانی نظری
در شرایط کرونایی،شاهد تغییراتی در روند آموزشی بودیم.تغییر حالت آموزش در کلاس واقعی به کلاس مجازی،نمونه ای از این تغییرات است.آموزش در فضای مجازی،در ابتدای شروع این شیوه از آموزش در مدارس،مشکلاتی را به همراه داشت از جمله آن ها می توان به عدم دسترسی تعدادی از دانش آموزان به وسایل و تجهیزات الکترونیکی،از جمله موبایل،تبلت و حتی تلویزیون را نام برد.با وجود چنین مشکلاتی چگونه می توان به فرایند ارزشمند و تاثیر گذار یاددهی-یادگیری ادامه داد؟آیا تسلیم شدن و دست روی دست گذاشتن راه مناسب است یا از جا برخاستن و کمک حال دیگران شدن و همکاری با هم برای رفع این مشکل؟راه اول که راه آسان و بدون دغدغه ای است و هر کسی می تواند این کار را انجام دهد اما راه دوم است که تلاش های انسان،ماندگار خواهد شد.کمک به هم نوع در این شرایط،به راستی نمونه ای از نیکوکاری است.نیکوکاری و کار خیر فقط محدود به جشن خیریه یا روز نیکوکاری نمی شود.بلکه در چنین شرایطی است که نقش و اهمیت این عمل خداپسندانه، روشن تر می شود.نیکوکاری نیاز به هزینه زیاد ندارد.همین که نیت کنیم که تا جایی که از توانمان بر می آید گامی در جهت حل این مشکل برداریم،به نوعی نیکوکاری است.کشور ما خیرین و نیکوکاران زیادی داشته،دارد و خواهد داشت.نیکوکاران و خیرین در فضای مجازی،اقداماتی ساده اما ارزشمند انجام دادند.اما یکی از مهم ترین نیکوکاران زمان کرونا در حیطه آموزش،معلمان هستند.اقداماتی که معلمان کشور برای بهبود و رفع مشکلات دانش آموزان در فضای مجازی انجام دادند قابل تحسین است.کارهای کوچک اما ماندگار و با چنین اقداماتی بر نقش الگویی خود اضافه کردند.در این مقاله،در نظر داریم به بررسی به کارگیری فضای مجازی برای اقدام به نیکوکاری توسط معلمان بپردازیم.
فضای مجازی:
یکی از مهمترین تغییرات جهان معاصر که بنیان تغییرات آینده جهان را می سازد،شکل گیری فضای جدید در عصر حاضر با عنوان فضای مجازی است و فضای مجازی نوع دومی از ارتباطات است که بدون حضور فیزیکی و قرار گرفتن در کنار هم به وجود می آید(شکوهی،اصغرزاده،1396).
فضای مجازی یک محیط دیجیتال جهانی همیشه در دسترس،تاثیرگذار بر کاربران و تاثیر پذیر از آن هاست؛هرچند استفاده از این فناوری نیز مانند سایر فناوری ها با چالش هایی همراه است(نجفی و واحدی،1396).
نیکوکاری:
کودکان در اواسط کودکی وقت کافی داشته اند تا مقررات رفتار خوب را درونی کنند:«کمک کردن به کسانی که گرفتاری دارند خوب است»این تغییر باعث می شود که کودکان به نحوه قابل ملاحظه ای مستقل تر و قابل اعتماد شوند.کودکان در فرهنگ های غربی و غیر غربی درباره مسائل اخلاقی و اجتماعی-عرفی به صورت مشابه استدلال می کنند.وقتی دستورالعمل یا رهنمودی عادلانه و محبت آمیز است،مثل گفتن به کودکان که دست از دعوا بر دارند یا شکلات خود را تقسیم کنند،کودکان دبستانی،صرف نظر از اینکه چه کسی آن را بگوید،آن را درست می دانند(برک،1397).
امر خیر یا فعالیت های خیرخواهانه تداعی کننده کمک های داوطلبانه به نیازمندان است؛صرف وقت برای انجام امور داوطلبانه،مانند رسیدگی به سالمندان در آسایشگاه،یا صرف پول برای بهبود وضعیت انسان ها در حوزه های مختلف با تمرکز بر نیاز اقشار آسیب پذیر و کم درآمد(حیدری و طاهری،1397).
معلم از دیدگاه دیویی:
به نظر دیویی،رشد ذهنی انسان با فعالیت های عملی اش نسبت مستقیم دارد.«سازمان فکری آدمی وقتی شکل می گیرد و در صورتی توسعه می یابد که اعمال لازم برای تحقق هدفی متشکل و مرتب شده باشند.»کار اساسی معلم این است که موجباتی را فراهم کند تا غرایز و کشش های طبیعی و حرکات خود به خودی دانش آموز در جهت غنی شدن آزمایش هایش به کار افتد و از اتلاف وقت وی جلوگیری شود(شکوهی،1395).
معلم از دیدگاه پیاژه:
1 ) آشنایی با پژوهش و روان شناسی = پیاژه معتقد است که معلمان باید در مسائل متعددی که با آن برخورد می کنند به پژوهش و تحقیق بپردازند وی می گوید:« خلاصه در ضمن و به وسیله ای تحقیق است که شغل آموزگاری از صورت حرفه ای ساده در آید و حتی از قریحه ی عاطفی بالاتر می رود و مقام و حیثیت شغلی را پیدا می کند که در عین حال از هنر و دانش سر چشمه می گیرد ». او همچنین معتقد است که معلم باید به مسائل روان شناسی هوشی و تحول آن آشنایی داشته باشد و تا جایی که می تواند در این زمینه به پژوهش بپردازد(منصوری،1390)

2 )خلاقیت و تخصص :پیاژه حرفه معلمان زمان خود که به سطح مطلوبی نرسیده اند گلایه می کند و معتقد است که آنها بایدبه دو خصوصیت مهم یعنی تخصص و آفرینندگی علمی دست می یافتند که نیافته اند (منصوری،1390).
3 ) تلاش برای برقراری ارتباط با اولیای دانش آموزان: به عقیده ی پیاژه در سالهای اولیه ی زندگی خانواده نقش بسیار مهمی در تربیت دارد . «شکی نیست که قبل از سه یا چهار سالگی یا بر حسب کشورهای مختلف قبل از شش یا هفت سالگی خانواده نقش مربی بر عهده دارد » او همچنین بر این باور است که باید بین مدرسه و اولیای دانش آموزان ارتباط نزدیکی وجود داشته باشد.« ارتباط نزدیک و مداوم بین اولیای شاگردان و معلمان مدرسه به چیزی بیش از اطلاعات متقابل منجر می شود . در واقع این مبادله به کمک متقابل و غالبا به اصلاح واقعی روش ها منتهی می شود . با نزدیک ساختن مدرسه به زندگی و اشتغالات حرفه ای اولیاء و با راغب ساختن ایشان به مسائل مدرسه مسئولیت بین اولیای دانش آموزان و مسئولان مدرسه تقسیم می شود» (منصوری،1390).
4 ) ایفای نقش یک راهنماو همکاری با دانش آموز: معلم راهنما و همکار شاگردان است . پیاژه اعتقاد دارد که معلم نباید نقش دانای محضی را داشته باشد که می خواهد دانش خود را منتقل کند بلکه باید دانش آموزان را از راه فعالیت تحقیق و پژوهش به تفکر وادارد البته طرفداران روش های نو پرورش بر این باور نیستند که عمل اجتماعی معلم را حذف کنند بلکه می کوشند همکاری کودکان با یکدیگر را با احترام گذاشتن به معلم تلفیق کنند و آن را به همکاری به صورت والای آن مبدل سازند(منصوری،1390).
5 ) ایجاد موقعیت ها و شرایط مناسب برای یادگیری دانش آموزان :در کتاب «تربیت به کجا ره می سپرد» – کتاب مهم پیاژه در زمینه ی تعلیم و تربیت – آمده است«بدیهی است که وجود مربی برای فعال کردن و پویا نمودن آموزش به منظور ایجاد موقعیت ها و ساختن وسایل شروع کار که امکان طرح مسائل مفیدی را برای کودکان فراهم سازند و نیز به منظور ایجاد مثال های مخالفی که شاگردان را به تفکر وادارند و آنان را به وارسی راه حل های شتابزده ملزم سازند ضروری است» بنابراین فعالیت دانش آموزان که به صورت تحقیق –پزوهش و آزمایش و ….. نمود پیدا می کند . عملا از راه ایجاد و شرایط و موقعیت ها به دست معلم امکان پذیر می شود . معلم می تواند بستری ایجاد کند تا تعادل دانش آموزان بر هم بخورد بر این اساس با ایجاد یک موقعیت مساله دار و بر هم خوردن تعادل – دانش آموز دو باره می کوشد تا تعادل بر هم خورده را به دست آورد(منصوری،1390).
6 ) ارتقای سطح یادگیری دانش آموزان: ژان پیاژه – بر اساس نظریه ی رشد شناختی – اعتقاد دارد که معلمان برای بهبود و ارتقای یادگیری دانش آموزان باید نکات ذیل را رعایت کنند :
الف ) دانش آموزان را با طرح پرسش های باز و تحریک کننده ی فکر به کاوش ترغیب کنند .
ب ) آنها را به پرسش از یکدیگر ترغیب نمایند .
ج ) آنها را درگیر تجاربی کنند که با پندارهای اولیه شان در تضاد است و سپس مباحثه را آغاز کنند .
د ) پس از طرح پرسش زمان لازم را برای یافتن پاسخ در نظر بگیرند .
ه ) اجازه دهند که جهت درس را پرسش دانش آموزان تعیین کنند حتی اگر لازم باشد راهبردها ومحتوای آموزشی را نیز تغییر دهند .
و ) مواد و منابع آموزشی را به کار گیرند که دانش آموزان می توانند آنها را لمس کنند و دستکاری کنند(منصوری،1390).
7 ) اهتمام به امر تربیت و بالا بردن آمادگی خود :ژان پیاژه تربیت معلمان را بسیار ضروری می داند و معتقد است که آماده ساختن معلمان مساله ی مقدماتی هر تغییر و اصلاح در آموزش و پرورش است . او تاکید می کند که اگر نظریه ها و برنامه های خوبی داشته باشیم اما به مساله تربیت و آماده سازی معلمان توجه نکنیم کاری پیش نخواهیم برد و نتیجه ای نخواهیم گرفت . بنابراین « نخستین مساله ی اجتماعی ارزنده سازی یا از نو ارزشمندی سازی هیئت آموزش ابتدایی و متوسطه می باشد» در این راستا دو نکته حائز اهمیت است : 1 – تربیت و آماده سازی معلمان باید در دانشگاهها انجام شود . 2 – تربیت معلمان باید امادگی روان شناختی نیز برای آنها به ارمغان آورد . «این آماده سازی دانشگاهی کامل مخصوصا به منظور نیل به یک آمادگی روان شناختی کافی هم برای معلمان متوسطه وهم برای معلمان ابتدایی لازم است» (منصوری،1390).
8 ) آزمایش و تجربه ی مواد آموختنی: روش آموزشی مراکز تربیت معلم باید بر اساس روش های فعال طراحی شود.زیرا معلمان باید به آزمایش و تجربه ی مواد آموختنی بپردازند و به آزمایشگری دست بزنند . برنامه تربیت معلمان نیز باید مبتنی بر ارتباط آنها با جامعه باشد . معلم آینده باید با فرهنگ عمومی آشنا شود و آن را به خوبی بشناسد . همچنین برنامه تربیت معلم باید به گونه ای طراحی شود که معلمان آینده در زمینه ی روان شناختی و جامعه شناختی به معلومات زیادی دست یابند . پیاژه معتقد است که تربیت معلم و روش تربیتی باید رشد کودک را به عنوان موضوع یا رشته ی اصلی خود تلقی نماید بنابراین آموزش روان شنا سی و مخصوصا روان شناسی رشد در برنامه ی تربیت معلمان یکی از تاکیدات خاص پیاژه است(منصوری،1390).

هدف ها و فرضیه ها یا پرسش ها
• معلمان در فضای مجازی تا چه میزان توانستند در زمینه تهیه تجهیزات آموزشی(موبایل،تبلت و تلویزیون)،اقدام به نیکوکاری کنند؟
• معلمان در فضای مجازی تا چه میزان توانستند در زمینه ساخت مسکن و مدرسه،اقدام به نیکوکاری کنند؟
• معلمان در فضای مجازی تا چه میزان توانستند در زمینه خدمات سلامت دانش آموزان،اقدام به نیکوکاری کنند؟
• معلمان در فضای مجازی تا چه میزان توانستند در زمینه شیوه های تدریس،اقدام به نیکوکاری کنند؟
• معلمان در فضای مجازی تا چه میزان توانستند در زمینه پویش های همدلی،اقدام به نیکوکاری کنند؟
• معلمان در فضای مجازی تا چه میزان توانستند در زمینه اوقات فراغت(فعالیت های آموزشی)،اقدام به نیکوکاری کنند؟
روش بررسی
برای جمع آوری اطلاعات این پژوهش،از مطالعه موردی استفاده کردیم.در این مقاله،اقدامات معلمان برای توسعه نیکوکاری در فضای مجازی با استفاده از بررسی اسناد و مدارک موجود در سایت های اینترنتی جمع آوری شدند.تهیه تجهیزات آموزشی،ساخت مدرسه و مسکن،اقدامات در بهبود سلامتی،شیوه های تدریس،پویش های همدلی و فعالیت های فراغتی از جمله این اقدامات در فضای مجازی بودند.
متن
فعالیت هایی که معلمان در فضای مجازی برای توسعه نیکوکاری انجام دادند را در شش حیطه تجهیزات آموزشی،ساخت مدرسه و مسکن،اقدامات در بهبود سلامتی،شیوه های تدریس،پویش های همدلی و فعالیت های فراغتی تقسیم بندی می کنیم:
1-تهیه تجهیزات آموزشی:
تهیه موبایل،تبلت و تلویزیون
نوشین عبادی،یک معلم نیکوکار پایه اول از منطقه تبادکان،در دوره کرونا از طریق فضای مجازی نسبت به خرید موبایل اندرویدی برای دانش آموزانش اقدام کرد.ایشان گفتند:«در سال تحصیلی جدید با توجه به شیوع گسترده کرونا، آموزش بچه‌ها عملا و تنها در فضای مجازی و سامانه شاد امکان‌پذیر بود، حتی والدین بچه‌ها هم درباره حضور دانش‌آموزشان در کلاس درس بیم داشتند و ترجیح می‌دادند که کلاس‌ها مجازی برگزار شود. براین اساس سامانه شاد با تلاش وزارت آموزش و پرورش راه‌اندازی شد و کلاس‌های درس آنلاین برگزار می‌شد. البته بچه‌های دبستانی به‌ویژه کلاس اولی‌ها، توانایی استفاده از تلفن هوشمند را ندارند، از این رو مادران دانش‌آموزان هنگام ساعات درس درکنار آن‌ها بودند و نقش بسزایی در پیشبرد اهداف آموزش مجازی داشتند.
نوشین عبادی با بیان اینکه برخی دانش‌آموزان کلاس من اوضاع و احوال اقتصادی مناسبی نداشته و از خرید و داشتن تلفن همراه هوشمند محروم شدند، افزود: متأسفانه خانواده‌های ۳ تن از دانش‌آموزان کلاس اول توانایی خرید گوشی تلفن همراه هوشمند را نداشتند و با ادامه این روند از درس و مشق خود عقب می‌افتادند. آگاهی از این موضوع برایم به دغدغه فکری تبدیل شده بود، در نهایت از طریق فضای مجازی و گروه تلگرامی خانوادگی و دوستان اعلام کردم که برای تهیه سه گوشی اندروید برای دانش‌آموزان کلاسم نیازمند به کمک مالی هستیم. به دنبال این درخواست در مدت زمان اندکی مبلغ ۱۰ میلیون تومان فراهم شد و با همین پول، ۳ گوشی اندروید خریداری و در اختیار دانش‌آموزان کلاسم قراردادم»
جمعی از فرهنگیان گل تپه- واقع در استان همدان که یکی از مناطق محروم این استان است-با کمک یکدیگر تیم خیرین تشکیل دادند و با گروه های خیرین استان همدان،در دوران کرونا از فضای مجازی استفاده کردند تا برای دانش آموزانی که به گوشی هوشمند دسترسی ندارند،آن ها را تهیه کنند و از تحصیل باز نمانند.مدیران این مدارس بسیار خودجوش در پی جذب خیرین بودند و نتیجه این تلاش ها،تهیه پنج دستگاه تبلت و چند قلم تجهیزات کمک آموزشی،10عدد فلش و چند دست لباس زمستانی برای دانش آموزان مناطق محروم بوده است.
سرقینی،معلم نیکوکار در اهر،در دوره کرونا برای دو دانش آموز خواهر و برادر محروم از امکانات آموزش مجازی،تلویزیون خرید.استفاده از تلویزیون برای تماشای برنامه های آموزشی شبکه های آموزش و چهار در دوران کرونا خیلی اهمیت دارد.
عطیه آرین پور،معلم نیکوکاری در کرج،در دوران کرونا از طریق فضای مجازی،به تهیه 7گوشی تلفن همراه اقدام کرد.ایشان با این کار خیرانه دانش آموزان بازمانده از تحصیل را به کلاس درس برگرداند.ایشان با توجه به اینکه دانش آموزان خودش به شاد دسترسی داشتند این تلفن های همراه را برای دانش آموزان سایر مدارس تهیه کرد.
2-ساخت مدرسه و مسکن:
صادق نیسی گمراوی،معلم خوزستانی،یکی دیگر از فرهنگیان خوزستانی که شهر اهواز است، ارثیه‌اش را برای ساخت مدرسه به دانش آموزان بخشید.ایشان با سهم ارث خود برای دانش آموزان اهوازی در کوی شهید مجاهد یک مدرسه سه کلاسه می‌سازد.
خانم آمنه خوش خلق،معلم نیکوکاری در مراغه،در یک اقدام خداپسندانه برای دانش آموزش خانه خرید.این خانه 60مترمربع زیر بنا دارد و برای خرید آن در محله پهر آباد 450 میلیون ریال هزینه کرده است.

3- اقدامات در بهبود سلامت:
حلیمه قریشوندی،یکی از معلمان نیکوکار پایه سوم ابتدایی،در دوران کرونا کلاس ها را به صورت مجازی برقرار کرد اما نگران یکی از دانش آموزانش بود که حورا نام داشت و دچار ضعف بینایی بود و این امر استفاده از فضای مجازی را برایش سخت می کرد و حتی خانواده اش به دلیل کم برخورداری از وسایل ارتباطی مانند موبایل هوشمند بی بهره بودند و حتی یک تلفن همراه ساده نیز نداشتند و این معلم مجبور بود از طریق همسایه و بستگان با حورا ارتباط بگیرد.ایشان گفتند که معلمان خیر همواره پیگیر وضعیت معیشتی خانواده حورا و درمان او بودند و هزینه عمل حورا توسط همکاران فرهنگی مهیا شد و بینایی اش بهبود یافت و خانواده اش از طریق فعالیت های خیرخواهانه مدرسه تحت پوشش بسته های معیشتی قرار گرفتند.

خانم مریم اربابی، معلم فداکاری که حتی از روی تخت بیمارستان هم پس از ابتلا به کرونا تدریس را رها نکردند.ایشان با استفاده از فضای مجازی که تنها راه ارتباطی با دانش آموزانش بود را حتی در تخت بیمارستان هم رها نکرد و به ادامه تدریس ها پرداخت.این معلم با چنین رفتاری روحیه نیکوکاری و فداکاری را در بین دانش آموزان تقویت کرد.
4-شیوه های تدریس:
در استان لرستان،با توجه به اطلاعات21 درصد دانش آموزان فاقد گوشی هوشمند بوده و دسترسی به اینترنت ندارند.در جهت تلاش برای رفع این مسئله،درسنامه ها و بسته های آموزشی مکتوب در قالب بسته های درسی خودآموز توسط معلمان،اعزام هفتگی راهبران به مدارس چندپایه روستایی و عشایری و پیگیری روند آموزش،بهره گیری از ظرفیت معلمان بومی روستاها جهت پوشش آموزشی روستای محل سکونت و روستاهای همجوار شده است.
معلمان زیادی در فضای مجازی در پایه های مختلف،تدریس های خود را در اختیار دانش آموزان قرار می دهند تا سایر دانش آموزان نیز از این تدریس ها استفاده کنند.این آموزش ها مخصوصا برای والدینی که دانش آموزان پایه اولی دارند بسیار ضروری است.فعالیت های تدریس این معلمان نیکوکار در فضای مجازی خیلی زیاد است.
5-پویش های همدلی:
جمعی از معلمان خیر شهرستان بجنورد در بین خانواده دانش آموزان کم بضاعت در کمکی مومنانه بسته های غذایی توزیع کردند.در آستانه ماه مبارک رمضان برخی از پرسنل و معلمان مدارس شهرستان بجنورد در راستای حمایت از خانواده های دانش آموزان کم بضاعت بسته های مواد غذایی به ارزش حدود 40 میلیون ریال توزیع کردند.این کمک مومنانه در راستای کمک به خانواده هایی بود که به دلیل شیوع کرونا و تعطیلی کسب و کار درآمدی نداشته اند.این بسته غذایی شامل برنج،قند و شکر،گوشت و مرغ،ماکارانی،حبوبات،چای،رب،نمک و همچنین اقلام بهداشتی از جمله ماسک بود.در ایامی که مدارس به دلیل شیوع کرونا تعطیل بوده اند معلمان شهرستان بجنورد در کنار آموزش دانش آموزان از طریق فضای مجازی در فعالیت های خیرانه چون تهیه و توزیع بسته های بهداشتی و همچنین بسته های غذایی برای مناطق محروم و حاشیه شهر مشارکت داشتند.
6-فعالیت های فراغتی:
معلمانی در تابستان،با استفاده از فضای مجازی،کلاس هایی نیز دایر کردند.از جمله این کلاس ها را می توان به کلاس های ریاضی،کلاس مجازی نجوم،کلاس سازه های ماکارانی،تریکوبافی نیز اشاره کرد.
تریکوبافی و کاربرد آن:
بافتنمی های تریکو،یکی از دستاوردهای هنری جدید می باشد که با استفاده از کاموا تریکو بافته می شوند که ضخامت و در عین حال ظراف خود را دارند.در برابر وزن زیاد،بسیار مقاوم می باشند.مدل های زیادی با کامواهای تریکو بافته می شود که مرسوم ترین آن ها،بافت سبد با تریکو،بافت پادری با تریکو،بافت کیف با کاموای تریکو هست.

سازه های ماکارانی:
سازه های ماکارانی به سازه هایی اطلاق می شود،که مصالح استفاده شده در آن ها تنها ماکارانی و چسب می باشد.این سازه ها در مقیاس کوچکتر نسبت به سازه های واقعی طراحی و توسط ماکارانی و چسب ساخته می شوند و پس از ساخت مورد بارگذاری قرار می گیرند.درواقع این سازه ها به عنوان ماکت ساخته نمی شوند و سازه ای که بار بیشتری را تحمل می کند،موفق تر خواهد بود.پل(تحت بارگذاری یکنواخت،متمرکز و متحرک)،انواع قاب های ساختمانی و ستون های فشاری از جمله رایج ترین سازه های ماکارانی می باشند.

نتیجه گیری و بحث و نظر
امروزه اهمیت فضای مجازی در عصر کنونی بر کسی پنهان نیست.با افزایش روند آموزش در فضای مجازی،شیوه های آموزش تحول یافتند و این فضای مجازی در کنار مزایا،معایبی نیز دارد.از جمله این معایب را می توان به عدم دسترسی تعداد زیادی از دانش آموزان به وسایل الکترونیکی هوشمند،از جمله موبایل،تبلت و تلویزیون نام برد.در این دوران کرونایی،برای رفع و بهبود این مشکل،اقدامات خداپسندانه ای شکل گرفت که در این مقاله، نمونه هایی از اقدامات معلمان نیکوکار در فضای مجازی بررسی شدند.این مقاله در نظر دارد که به سوالات زیر پاسخ دهد:
• معلمان در فضای مجازی تا چه میزان توانستند در زمینه تهیه تجهیزات آموزشی(موبایل،تبلت و تلویزیون)،اقدام به نیکوکاری کنند؟
با توجه به اینکه،دانش آموزانی هستند که از بضاعت مالی خوبی برخوردار نیستند و برای ادامه فرایند آموزشی در این شرایط کرونایی،دسترسی به وسایل الکترونیکی هوشمند،از جمله:موبایل،تبلت و حتی تلویزیون ندارند،گروهی از معلمان خیر و نیکوکار کشور،با اقدامی خداپسندانه در جهت رفع و بهبود این مشکل گام برداشتند و توانستند مقداری از این تجهیزات را برای دانش آموزان تهیه کنند تا آن ها نیز همانند سایر دانش آموزان از ادامه تحصیل عقب نمانند.
• معلمان در فضای مجازی تا چه میزان توانستند در زمینه ساخت مسکن و مدرسه،اقدام به نیکوکاری کنند؟
آموزش ها در اکثر شهرها،به صورت مجازی ادامه دارد ولی در قسمت های روستایی و عشایری کشورمان،به دلیل اینکه تعداد دانش آموزان خیلی کم است و اینکه تجهیزات آموزشی برای آن ها تهیه نشد،معلمان و دانش آموزان با رعایت پروتکل های بهداشتی،ادامه فرایند آموزشی خود را در مدارس به صورت حضوری ادامه دادند.اما در این زمان نیز،وجود معلمان خیر و نیکوکاری که در تاسیس مدرسه یا حتی کارهای ساده و ارزشمندی مثل رنگ زدن کلاس ها و…در جهت افزایش روحیه دانش آموزان گام موثری برداشتند.
• معلمان در فضای مجازی تا چه میزان توانستند در زمینه خدمات سلامت دانش آموزان،اقدام به نیکوکاری کنند؟
نعمت سلامتی،در فرایند یاددهی-یادگیری اهمیت زیادی دارد.برخورداری از سلامت جسم و روان در افزایش یادگیری،سهم ویژه ای دارد.اما معلمان در کلاس ها،با دانش آموزانی نیز مواجه می شوند که از سلامتی برخوردار نیستند.یک نمونه از این موارد که در این مقاله به آن اشاره شد،درباره دانش آموزی بود که چشمانش از سلامتی کافی برخوردار نبود و نیاز به عمل جراحی داشت.اما خانواده دانش آموز توانایی و بضاعت مالی برای پرداخت هزینه عمل را نداشت.اما یکی از معلمان نیکوکار،با اقدامی نیکوکارانه،هزینه عمل این دانش آموز را تهیه کرد.
• معلمان در فضای مجازی تا چه میزان توانستند در زمینه شیوه های تدریس،اقدام به نیکوکاری کنند؟
یکی از اقدام های نیکوکارانه در فضای مجازی،تدریس رایگان معلم های خیر است.این معلمان نیکوکار،تدریس های خود را در فضای مجازی در اشتراک سایرین قرار می دادند تا از عقب ماندگی تحصیلی جلوگیری کنند.رعایت اصول تدریس خلاق در بسیاری از تدریس معلمان در فضای مجازی دیده می شد که به جذابیت و گیرایی دانش آموزان،کمک زیادی می کند.عده ای از این معلمان،والدین را نیز آگاه می کنند تا بدانند که چگونه در منزل می توانند به فرزندشان کمک کنند.
• معلمان در فضای مجازی تا چه میزان توانستند در زمینه پویش های همدلی،اقدام به نیکوکاری کنند؟
علاوه بر تهیه تجهیزاتی که در حیطه آموزشی اجرا شد،معلمان نیکوکار به تهیه مواد غذایی برای خانواده های بی بضاعت نیز کمک کردند.از جمله کمک هایی که در این زمینه انجام دادند را می توان به تهیه مواد غذایی مورد نیاز و وسایل بهداشتی نام برد.
• معلمان در فضای مجازی تا چه میزان توانستند در زمینه اوقات فراغت(فعالیت های آموزشی)،اقدام به نیکوکاری کنند؟
معلمان نیکوکاری در گروه های خود در فضای مجازی،فعالیت های تکمیلی و مهارتی نیز برای دانش آموزان اجرا کردند.نمونه هایی از این فعالیت ها را می توان به تریکوبافی،سازه های ماکارانی و…اشاره کرد.معلمان می توانند نمونه هنرهای دستی دانش آموزان را با رضایت آن ها در فضای مجازی به فروش برسانند و هزینه آن ها را صرف کمک به دانش آموزان بی بضاعت کنند.
شکوهی و اصغرزاده(1396)در پژوهشی با عنوان تاثیر فضای مجازی بر تربیت دینی کودکان به بررسی ابعاد و ظرفیت های موجود در فضای مجازی در جهت تربیت فرزندان پرداختند.نتایج این پژوهش بیانگر آن بود که فضای مجازی دارای ظرفیت های بالقوه فراوانی است که در صورت فراهم بودن شرایط و ایجاد آن اثرات قابل توجهی در شکل گیری شخصیت افراد به خصوص کودکان خواهد داشت و به خوبی می توان در جهت دستیابی به اهداف والای دینی از آن استفاده کرد. در این پژوهش،به این نتیجه رسیدیم که از فضای مجازی می توان برای پیشبرد اهداف آموزشی استفاده کرد و نقش الگویی معلمان در استفاده از فضای مجازی برای اقدام و توسعه نیکوکاری حائز اهمیت است.
حیدری و طاهری(1397) در پژوهشی با عنوان تاملی در نقش و جایگاه وقف و نیکوکاری در علم و فناوری به بررسی اینکه آیا امر خیر می تواند در خدمت توسعه علم و فناوری باشد؟به این نتیجه رسیدند که سوق دادن امور خیر به سمت توسعه علم و فناوری،به خصوص در حوزه رشد شرکت های دانش بنیان و کسب و کارهای نوپا به ارزش افزوده چندین برابری کل جامعه منجر می شود. اما در این پژوهش، به این نتیجه رسیدیم که با توسعه فعالیت های معلمان و هنرهای دستی دانش آموزان در فضای مجازی می توان به افزایش هنرهای دستی و فروش آن ها در توسعه اقدام نیکوکاری گام برداشت.
نجفی و واحدی(1397) در پژوهشی با عنوان فرصت های فضای مجازی؛رویکرد دینی-آموزشی با هدف بررسی فرصت های فضای مجازی با رویکرد آموزشی-دینی بوده است و نتایج بیانگر آن است که می توان با افزایش دسترسی به محتوا،کتابخانه ای دیجیتال،آموزش از راه دور،یادگیری الکترونیک و آموزش مجازی،به منظور ارتقای آموزش های دینی در مواردی همچون برگزاری کلاس های مجازی برای انتقال آموز ها و مفاهیم دینی،آموزش مجازی قرآن کریم،راه اندازی باشگاه مجازی فعالیت های فرهنگی و…همچنین افزایش سطح سواد فضای مجازی اولیا و مربیان همراه با دانش آموزان افزایش پیدا کند.در این پژوهش به فرصت های مجازی در حیطه آموزشی نیکوکارانه اشاره کردیم.

منابع:
برادران فر،حسین(1399).
https://shahraranews.ir/fa/news/50172/%D9%82%D9%84%D8%A8-%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%85-%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%8
برک،لورا.(1397):روانشناسی رشد،(ویراست ششم)،ترجمه یحیس سید محمدی،انتشارات ارسباران.
حیدری دارانی،زهرا و طاهری دمنه،محسن.(1397):تاملی در نقش و جایگاه وقف و نیکوکاری در علم و فناوری.
خبرگزاری ایرنا(1399).استان ها
https://www.irna.ir/amp/83771557/
خبرگزاری ایرنا(1399). استان ها
https://www.irna.ir/amp/84150558/
خبرگزاری ایسنا(1399).
https://www.isna.ir/amp/99090403313/
خبرگزاری پانا(1399). آموزش و پرورش
http://www.pana.ir/news/1095959
خبرگزاری پانا(1399). آموزش و پرورش
http://www.pana.ir/news/1038038
روزنامه صبح ایران،دنیای اقتصاد(1399).
https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-62/3720990-%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B1%D8%AB%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D8%B4-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%AE%D8%B4%DB%8C%D8%AF

شاه بیگی،فرزانه و نظری،سمانه.(1390):«آموزش مجازی:مزایا و محدودیت ها»،مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد،دوره ششم،شماره1:ص ص54-47.
شکوهی،صفورا و اصغر زاده طالبی،پریسا.(1396):تاثیر فضای مجازی بر تربیت دینی کودکان.
شکوهی،غلامحسین.(1395):مبانی و اصول آموزش و پرورش،موسسه چاپ و انتشارات،چاپ سی و پنجم،1368.
عیاری،لیلا،موسی پور،نعمت اله،حسینی خواه،علی و علی عسگری،مجید.(1398):«واکاوی وضعیت موجود آموزش نیکوکاری در مدارس ابتدایی»،فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران،شماره53:ص ص54-27.
محمدی،رضا؛سرمدی،محمدرضا؛ابراهیم زاده،عیسی و معصومی فرد،مرجان.(1398):»تدوین و اعتبار یابی مدل آموزش مجازی سواد آموزان دوره انتقال»،فصلنامه علمی تدریس پژوهی،شماره چهارم:ص ص237-214.
مقدم،علیرضا.(1392):«آموزش در فضای مجازی:پنجره ای میان رشته ای برای تولید دانش،فصلنامه مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی»،دوره پنجم،شماره4:ص ص159-135.
منصوری،ناصر(1390)
http://nasermansori.blogfa.com/post/17
نجفی،فاطمه و واحدی،مهدی.(1397):فرصت های فضای مجازی؛رویکرد دینی-آموزشی.